DSC03362 (4)

162

Istota 8eablonów semantycznyoh polega wg Minaky ego na tym, te gdy napotykamy nową sytuację lub zmieniany swoje poglądy na tsnat znanego nam jut wcześniej zagadnienia, to wówczas starany się wyselekcjonować informacje, które mogą dotyczyć tego problemu. Taką stałą strukturę danych, w której zmieniamy tylko wartości przypisywane elementom struktury, nazywamy szablonem. Minaky pisze, to "[...J jest to pamiętana czy te* przypominana struktura /ang. frame-work/ informacyjna, możliwa do dostosowania w odpowiedniej rzeczywistości, równie* - jeśli to będzie konieczne - przez zmianę jej elementów składowych'* [6,

•• 212]. Możemy wyobrazić sobie szablon jako zorientowany graf /sieć/, składający się z węzłów i relacji. '•Najwyższe poziomy'* grafu [8j dotyczą konkretnych stanów rzeczywistości, mają więc wiele węzłów końcowych - zakończeń, "zapełnionych" odpowiednimi przykładami danych.

Za pomocą modelu szablonu semantycznego możemy uzyskiwać wyselekcjonowane informacje o złożonych obiektach, zachowując wszystkie istotne powiązania występujące między informacjami o danym obiekcie. Ma przykład z danej bazy danych korzysta wielu użytkowników, lecz każdego z nich mogą interesować wybrane fragmenty tego zbioru danych. Zbiór danych na temat zatrudnienia może być rozpatrywany w różnych aspektach!

1/ zatrudnienie w przekroju terytorialnym,

2/ zatrudnienie w przekroju branżowym,

5/ zatrudnienie wg wykształcenia itd.

Syobraimy soole dostęp do tych informacji jako oglądanie sześcianu. Pojęcie szablonu semantycznego można przedstawić graficznie /zob. schemat    Każda płaszczyzno sześcianu

reprezentuje wymagania innego użytkownika. Kiedy poruszamy eię wokół taj figury w prawą stronę, to powierzchnia "a" sześcianu niknie nas z pola widzenia, nowa powierzeń ma '*0" staj# alę zaraz widoczna. Ula uproszczenia pomijamy w rozważa-mlaeti płaszczyznę V.

ftjlsyfcład ciągłego "oglądania" sześcianu ilustruje sposób, w jęki ze pomocą szablonu możemy dokonywać "patrzenia" na różna aspekty złożonych obiektów /op. ekonomicznych/, nie tracąc powiązań i looyml aspektami, które w danej chwili ase nie lmtesemują.

UJ

w prawo

Schemat 4.2. Idea szablonu semantycznego Źródło: [8, s. 219].

Szablon semantyczny Jest strukturą danych, obejmującą /por.

I[i3*

1/ nazwę,

2/ zbiór zakończeń,

3/ strukturę /zbiór powiązań między zakończeniami/.

Z bardziej złożonych szablonów możemy wyodrębniać mniejsze I struktury, tzw. podszablony /ang. subframes/. Zakończenia są z . kolei zbudowane z:

— nazwy zakończenia,

_ tzw. "wypełniacza" /ang. filier/ lub wartości.

Nazwy szablonu i poszczególnych zakończeń nie niosą ze sobą znaczenia, służą jedynie do identyfikacji określonych danych. Rolę '•wypełniacza" może pełnić np. nazwa, fragment tekstu, odsyłacz, a nawet algorytm czy też houryatyka^s ta ostatnia możliwość pozwala na wykorzystanie szablonu semantycznego w systemach ekspertowych, opartych na bazach wiedzy.

^ jak dotąd, trudno ustalić "granice" tego, co można reprezentować, o czego nie, w formie zakończeń szablonu /brak metod obiektywizacji/1 może to być jedną z zalet szablonu. W zakończeniach nie powinno się zamieszczać pojęć rozmytych; prawdopodobnie spowodowałoby to w niektórych wypadkach trudności lub błędy w Interpretacji danych - np. nomonlmy, morfowarianty leksykalne itd.