Tabela 13.3. Zawartość składników pokarmowych i wartość energetyczna niektórych produktów mleczarskich (wg różnych autorów)
Pasza |
Zawartość (%) |
Energia metaboliczna | |||||
sucha masa |
popiół surowy |
białko ogólne |
tłuszcz |
związki bezazotowe wyciągowe | |||
drób |
świnie | ||||||
MJ/kg | |||||||
Mleko odtłuszczone świeże1 |
8,5 |
0,7 |
8,1 |
0,1 |
4,6 |
i ■ ^ |
1.4 |
Mleko odtłuszczone w proszku1 |
92,6 |
7,8 |
32,5 |
0,3 |
52,0 |
9,9 |
15,4 |
Kazeina2 |
93,0 |
5,1 |
81,5 |
0,9 |
5,5 |
17,4 |
18,2 |
Serwatka świeża1 |
5,5 |
0,6 |
0,7 |
4,2 |
0,4 |
0,8 | |
Serwatka suszona1 |
91,5 |
6,7 |
11,6 |
0,1 |
73,1 |
8,0 |
14,5 |
Maślanka1 |
6,0 |
0,5 |
2.0 |
0,2 |
3,3 |
; '*1,1 1 |
1,0 |
Twaróg chudy3 |
20,1 |
0,7 |
16,1 |
0,5 |
2,8 |
5,1 |
11 -4* ■ |
’ Zlolecka i wsp. (1985).3 Normy żywienia świń (1993). 3 Stawoń (1987).
Białko mleka ma bardzo dobry skład aminokwasowy, co jest zrozumiałe, gdyż stanowi ono pierwszą paszę dla młodych, szybko rosnących zwierząt. Oprócz dobrego składu aminokwasowego charakteryzuje się ono również bardzo wysoką strawnośdą — wynoszącą nawet 100%.
Głównym składnikiem tłuszczu mleka są triacyloglicerole (trójglicerydy)—powyżej 98%. Na pozostałą część składają się diacyloglicerole i monoacyloglicerole oraz substancje tłuszczopodobne i witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. W tłuszczu dominują kwasy tłuszczowe: oleinowy (ok. 30%), palmitynowy (ok 25%) oraz miiystynowy i stearynowy (po 9-13%). Występowanie tłuszczu w mleku w postaci zemulgowanej powoduje, że strawność tego składnika jest także bardzo wysoka.
Na wartość energetyczną mleka ma wpływ również obecna w nim laktoza. Jest ona dobrze trawiona przez zwierzęta, jednak niektóre z nich, np. drób, nie wytwarzają enzymu laktazy trawiącego ten dwucukier — u tych zwierząt mogą wystąpić biegunki. W procesie fermentacji laktoza łatwo ulega przetworzeniu do kwasu mlekowego.
Mleko zawiera znaczne ilośd (składników mineralnych.) Jest w nim zwłaszcza dużo wapnia, około 1,2 g w 1 kg. Oprócz wapnia występują, w g/kg: fosfor 1,0, potas 1,5, só3"0,6, siarka 0,2, a także magnez w ilości 0,1. Mleko zawiera również następujące mikroelementy, w mg/kg: miedz 0,2,qoik473, żelazo 0,84, mangan 0,1, jjahalt 1,3. Zawartość żelaza w mleku nie pokrywa zapotrzebowania zwierząt młodych, szybko rosnących. Żywienie samym mlekiem nie może być prowadzone zbyt długo, gdyż u prosiąt, cieląt i jagniąt okres krytyczny występuje po 3-4 tygodniach. Żelazo można uzupełnić, podając je w mieszankach mineralnych, pastach stosowanych doustnie albo w postaci iniekcji (np. w przypadku prosiąt). Długotrwałe żywienie samym mlekiem powoduje anemię — zjawisko to wykorzystywane jest przy opasie cieląt na białe mięso.
Spośród witamin w mleku sporo jest witamin z grupy B, zwłaszcza ryboflawiny (ok. 21 mg w lkg suchej masyJTZawartość tych witamin nie jest uzależniona od żywienia krowy ze względu na ich syntezę w żwaczu. Mleko odtłuszczone nie jest