HALINA ROSA
instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa UMK, yl. Sienkiewicza 30/32, 87-100 Toruń
ANALIZA ZNISZCZEŃ ZBADANYCH KURDYBANÓW
Badaną grupę zabytkowych kurdy banów stanowią przykłady opisane w tabeli 1. Określono w nich:
a. rodzaj skóry
b. sposób garbowania skóry i użyty rodzaj garbników
c. kwasowość skóry i liczbę dyferencji w przypadkach prób o niskim pH zawartość tłuszczy w skórze
Kurdybany tej grupy były poddane procesom konserwacji w Zakładzie Konserwacji Papieru i Skóry.
1. Rodzaj skóry kurdybanów określono wzrokowo pod lupą na podstawie tak zwanego w garbarstwie , rysunku lica. Powierzchnia lica skór różnych zwierząt jest zróżnicowana, głównie poprzez odmienne rozmieszczenie włosów, po których usunięciu na licu widoczne są charakterystyczne wgłębienia i otworki.
2. Badanie pH skóry wykonano na próbkach kurdybanów pobranych z ich odwrocia. Wykorzystano czynności podcinania — szarfowama krawędzi ubytków i pęknięć dla późniejszego wklejenia łat. Uzyskiwano próbki w ilościach uzależnionych od stanu zachowania (im więcej lub większe były ubytki, tym więcej uzyskiwano próbek skóry)- Otrzymane tak próbki z odwrocia skór kurdybanów przeznaczono do wykonania wszystkich oznaczeń doświadczalnych.
Do oznaczenia pH wyciągu wodnego przeznaczono po dwie równoległe próbki, zawsze w proporcji 2,5 g skóry i 300 ml wody destylowanej. Proporcje takie zachowywano w przypadkach dysponowania mniejszymi próbkami, regulując je używaną ilością wody destylowanej. Pomiary pH prowadzono po całodobowej ekstrakcji próbek elektrodą zespoloną na pH-metrze typu
391