DSC04596 (2)

IV

MUOCSC 1

•tyczne. atr Ula o pejzaże i realia wzięte z otaczającej rreczy-j wiwości.

Będzie o tym mM po latach:

Ta <k«iina ariaoid to Ukraina. gdzie ag wychowałem H» Mta^aa • Montanaaaai, Zofiówka i Szamrajówfcc IM ha Beackijch, ach. drogi pasie, co aa lasy. 1 ttum ty, zwany stryjem lahaą hodował w głębi pouczy krzewy najpitkniejszycti róż, zapach kttrych memml mę z wonią żywicy. ( ] Dziwni byt Indzie na tej Ukrainie, phaajb 4amś jak > zźefcó tanaejsza'.

Jakkolwiek poezja Leśmiana jest programowo pozahistory-dna i—jeśK tak można się wyrazić— pozageograficzna (me przynosi nazw własnych), to, biorąc pod uwagę wyznania poety i    pejzażu w jego twórczości, możemy go zaliczyć

do jwhwgn z ostatnich już niewątpliwie poetów polskich szkoły .ukraińskiej” (w romantyzmie Antoni Malczewski, Seweryn Goszczyński, Bohdan Zaleski, Juliusz Słowacki, w wieku dwudziestym Jarosław Iwaszkiewicz).

Lehman debiutował prawdopodobnie w roku 1895, wierszem ogłoszonym w «Wędrowcu)¹ Podpisuje go jeszcze Lesman, ale od roku 1897 wiersze jego noszą już nazwisko Leśmian. Według legendy nazwisko to miał poddać poecie Franciszek Fiszer, Blozof i dowcipniś, znana postać w kręgu cyganerii warszaw-ttiej, z którym łączyła poetę przyjaźń. Według innej — praw-łopodobniejszej — wersji podsunął mu ten pseudonim jego 1 kuzyn, znany poeta Młodej Polski, Antoni Lange.

Około roku 1901 przebywa już Leśmian w Warszawie, uroku 1903 wyjeżdża w podróż artystyczną przez Niemcy (za-rzymuje się na dłużej w Monachium, gdzie była liczna kolonia utystyczna polska) do Francji i na czas dłuższy (do roku 1906)

osiedla się w Paryżu. Tutaj zawiera małżeństwo z malarką [ Zofią Chylińską, zktórą ma dwie córki, Marię Ludwikę i Wandę.

W tym pierwszym okresie twórczości wiąże óę T^hnian z poetą, tłumaczem, propagatorem symbolizmu w Polsce, | Zenonem Przesmyckim (Miriamem) i właściwe wystąpienie jego na farom literackim następuje w redagowanym przez Mi-riama ekskluzywnym piśmie «Chimera» (1901—1907). Program •Chimery*, osoba Przesmyckiego, wywrą niewątpliwie wpływ na Leśmiana tak w sensie swoistych powiązań poety z symbolizmem, jak i różnorodnych innych cech. W «Chimerze» ukazują się tłumaczenia pieśni ludowych różnych narodów dokonane przez Edwarda Porębo wieża, które niewątpliwie oddziałały na Leśmiana. Odkrywcza rola Miriama i «Chimery» w stosunku do twórczości Norwida, prócz wielu interesujących wpływów światopoglądowych, utwierdza zapewne w poecie jego zainteresowania słowotwórcze. Krytyka polska wiązała Leśmiana często z <<Chimerą», co bywało i oceną negatywną (np. atak Stanisława Brzozowskiego na «Chimerę» i między innymi na Leśmiana). Jednak już w okresie wydawania Sodu rozstajnego (1912), pierwszego zbioru poezji, Leśmian odchodzi od programu określonego kręgiem «Chimery» i osobą Miriama, przełamuje krąg wartości poezji młodopolskiej, by szukać nowych postaw. W tym okresie swojej twórczości kontaktuje się również z poetami rosyjskimi, pisze także po rosyjsku, ogłaszając swoje wiersze w czasopismach literackich («3ono-Toe pyH0» 1906 — cykl IJecnu Bacująca npeMydpou; «Be-cbi» 1907 — cyk] Jlymoe noxMejae).

Okres bezpośrednio poprzedzający pierwszą wojnę światową jest dla Leśmiana bardzo płodny i obfituje w doniosłe odkrycia artystyczne. W tym okresie, w roku 1911, jest Leśmian także reżyserem i współzałożycielem eksperymentalnego i nowatorskiego Teatru Artystycznego w Warszawie (wspólnie z krytykiem Kazimierzem Wroczyńskim i aktorem Januszem Orlińskim). Jeżeli chodzi o twórczość poetycką, powstaje wtedy

1

E. Boy t. Dialogi akademicku — » niepojętej zieloności. Rozmowa yMUkwa I. tłmimrm (w:) B. Leśmian; Szkice literacku. Warszawa Pks 500—501 (pierwodruk pt. W niepojętej zUlonoici, «Pion» 1934, i 2k