podpowiada określony tok postępowania odbiorcy, tłumaczy kod przekazu. Każdy utwór zawiera informacje implikowane dotyczące odbiorcy wirtualnego — jest to kategoria ściśle związana z we-wnątrztekstowym układem komunikacji1.
LIRYKA OPISOWA
Lirykę pośrednią nazywa się inaczej liryką przedstawiającą, gdyż wypowiedź skierowana jest w większej mierze ku rzeczy* wistości otaczającej nadawcę, mówi o kimś, kogo się określi zaimkiem „on". Podmiot wypowiada się poprzez określanie przedmiotu wypowiedzi, znajduje się w sytuacji obserwatora, kształtuje monolog ujmując go w liryczną formę opisu, opowiadania, dialoęu łub uogólnień pojęciowych. Najwyraźniej wyodrębnioną odmianą poezji pośredniej (przedstawiającej) jest liryka opisowa. Opis liryczny me istnieje samodzielnie^ podporządkowany jest zawsze podmiotowi, wyraża jego stosunek do opisywanego zjawiska. Moaae stanowić ilustrację lub pretekst do wyznania pod-Erbtu dokonanego wprost (taką konstrukcję zaobserwować można. w cytowanej pieam Kodsfwgaaggo, & albo jest jedy-
cję karafia przedstawianego okr^a swój siflso&ek do •okazywanej irjęgŁ y wrstaacŁ Par cw-aiar dwa prrtifećy Eryki opisowej.
Zj&l sśjwf mar: TgiarŁ 3£g. W&ćese: ~3aarw sde dttttMn 1 .sasat
ZFfWet a ^tóaas- neiaa yisśaet T .riagd' i9M3c acantra
Pass na inigwfc
%. ausnr bmw*-
■--&te. 2_ 'Sauaerana.- 'J&rses- tju&z. J-yamaA ar seawar*. ja^tesesśnf
m
Cała wypowiedź rozwija znaczenia zawarte w tytule: Zły pejzaż. Epitet „zły” wyjaśniony jest metaforą: Bóg — stary znudzony malarz
Wytarł o płótno nieba pędzel
1 rzucił obraz nie skończony.
W wierszu uderza nagromadzenie przysłówków obciążonych funkcją stylistyczną: „równo”, „płasko", „nieruchomo”, „martwo”. Wszystkie one pełnią w zdaniu funkcję okoliczników sposobu. Podmiot nie tyle charakteryzuje właściwości pejzażu, ile wyjaśnia sposób jego namalowania przez „znudzonego malarza”: ftz rozmachem przekreśla poziomo / Kilka ciemniejszych, grubych smug'*. Tak namalowany pejzaż jest ubogi w barwy: „brązowe [...] orką pole”, „powietrzna pustka szaroshuT, statyczny, martwy, me skończony. Sugestywna wizja krajobrazu płynie z zasadniczej metafory: Boga-malarza, poprzez którą podmiot wypowiada swój stosunek do sprawcy „złego pejzażu *. Opis nie jest tu próbą wiernego odtworzenia rzeciy wistosd. a stanowi jej interpretację. Podobną funkcję pełni opśs w wierszu Czechowicza śmierć (patrz s. 265). Poprzez elementy znaczące ^aninn/acje, epitety emocjonalne, figury składniowe, :ytaty ryirokzik- w układzie wiersza zdnmoweg:) wyraźnie odczytać esożss tu ocenę zjawisk, wspoł-pooESflto. Opśs sasovi więc tylko pretekst dla wyznań podmiotu.
laacze; kształtuje się ccis w wierszu Boacwicsa:
Ir w mey flaaafc mebie femgiajy
IpH fa
x TL/ar- seaaamw
s itrśnrtM fWNtaiW myrm&atn sę wadtes fWWAmm scac mtt jarygą
m