DSC04982 (2)

nie, ie autor tak diugo zwleka z przysłaniem obiecanych wierszy. W elegii tej, obok nie wygasającego zapału do studiów, dźwięczy też nieco enigmatyczna skarga na jakieś troski i utrapieniaAłch źródłem, jak o tym dramatycznie opowie elegia 11, jest trawiąca Janicjusza coraz dotkliwiej choroba, której nie mogły pokonać wysiłki znakomitych lekarzy, jak owi Montanus i Cassanus, wspominani w innych elegiach, przysyłani do niego przez wiernego mistrza, Bonamico.

Ten padewski nauczyciel troszczy1 się zresztą nie tylko o jego zdrowie. Wysoko ceniąc utwory Janicjusza, postanowił zapewnić uczniowi należne mu tytuły. Klemens studiował na uniwersytecie w Padwie od wiosny 1538 roku, w roku więc 1540 nie miał za sobą dostatecznie długiego okresu studiów, aby się mógł ubiegać o uzyskanie tytułu doktorskiego w zwykłym trybie. Dzięki jednak poparciu ze strony Lazzara Bonamico, a może również ze strony innego słynnego humanisty, kardynała Pietra Bembo, którego piękne ogrody będzie wspominał w epigramacie Do Piotra Kmity, dopuszczono Janicjusza do pozauniwersyteckiego egzaminu komisyjnego w pałacu pretorskim w Padwie. Po egzaminie przyznano Klemensowi tytuł „doktora sztuk wyzwolonych i iilozoiii", następnie zaś obecny przy egzaminie podesta Contareni ozdobił głowę młodego doktora wawrzynowym wieńcem, symbolem sławy poetyckiej; odtąd obok tytułu doktora przysługuje Janicjuszowi również tytuł poeta i aur e a t u s.

J:"'.':. ' j ■■ *

Niedługo po tej uroczystości, która się odbyła 22 lipca 1540 roku, Janicjusz — korzystając z chwilowej poprawy zdrowia — wyrusza spiesznie w drogę do Polski. Do swych padewskich przyjaciół prześle, już z Polski, dwie

elegie —Iwłączone następnie do Księgi żalów.

W ólegii AA. adresowanej do Piotra Myszkowskiego (mającego w^-'przyszłości odgrywać ważną rolę w życiu Jana Kochanowskiego), opowiada o tym, jak ciężkie były dla jego niepewnego zdrowia ,trudy tej podróży, zwłaszcza na obszarze Styrii. Druga elegia — VI jest wyrazem wdzięczności dla mistrza, Lazzara Bonamico.

Po powrocie stosunki Janicjusza z jego mecenasem, Piotrem Kmitą, nie układały się pomyślnie. Być może, już w niedługi czas po przybyciu Klemensa do Krakowa nastąpiło zupełne między nim a Kmitą zerwanie. W_Krokowie nie otacza go jednak pustka. W siynnej(elegii O sofie samym do potomnoś ci,, która właśnie powstaje (jesienią (541), przywołuje imiona dwóch przyjaciół, Andrzeja Kromera i Augustyna Rotundusa. Osobną elegię dedykuje słynnemu Janowi Antoninowi, przybocznemu lekarzowi króla. Ów znakomity lekarz i humanista, Węgier wykształcony w Krakowie, Tiibingen i Padwie, leczył Janicjusza właśnie w tym okresie. Prawdopodobnie yyiosną roku 1542 powstaje elegia X z Księgi ż a 1 ów, [wiersz, którym Janicjusz żegna innego swego przyjaciela, Rafała Wargawskiego, wybierającego się w podróż do swych stron rodzinnych w Wielkopolsce, leżących niedaleko od rodzinnej wsi Klemensa. Dowiadujemy się z tego utworu, że żyją jeszcze matka i brat Janicjuszai ojciec, któremu Klemens zawdzięczał począ-tek swej zdumiewającej drogi życiowej, /uż umarł; czytaliśmy już w [elegii VII, że zniszczyła jego zdrowie — podobnie jak zdrowie syna — puchlina wodna. W niewiele późniejszym zaś od elegii X epigramacie Na sen poobiedni, w związku ze śmiercią brata znajdujemy przeraźliwą wiadomość o śmierci owego jedynego brata — wiadomość zresztą niełatwą do interpretacji: komentatorzy będą ją uznawać albo za relację