DSC06411 (2)

dała B równej 30°C. Zmienne ilorazowe pozwalają dodatkowo na stwierdzenie, że natężenie zmiennej X dla obiektu A jest k razy większe niż natężenie tej zmiennej dla obiektu B. Jeżeli porównujemy ze sobą dwie osoby ze względu na przysługujący im wiek, to możemy powiedzieć nie tylko, że jedna osoba jest starsza od drugiej, że jest starsza o tyle to a tyle lat, ale jeszcze możemy powiedzieć, że jest starsza np. 2 razy. Jest tak, gdyż zmienna „wiek*’ jest zmienną ilorazową.

Bardzo ważnym jest zdawanie sobie sprawy z tego, z jakiego typu zmiennymi mamy do czynienia w badaniu empirycznym. Po wyłonieniu wszystkich zmiennych i ich zdefiniowaniu badacz musi określić ich typ. Musi zdecydować, jako jakiego typu będzie je traktował. To, że dana zmienna jest de facto zmienną ilorazową np. „wiek*’ wcale nie oznacza, iż jako taka będzie „występowała” w badaniu. Z różnych powodów badacz może ją potraktować jako zmienną nominalną, dychotomiczną, wyróżniając dwie klasy osób: „poniżej 25 lat życia” i „powyżej 25 lat życia”.

Wrócimy jeszcze do tego zagadnienia przy omawianiu problemu operacjonalizacji zmiennych. W rozdz. 7 i rozdz. 11 przy przedstawianiu różnych współczynników korelacji i testów istotności respektuję przedstawiony tu podział skal pomiarowych.

13. Zmienne zależne i niezależne

jzmienna, która jest przedmiotem naszego badania, której związki z innymi zmiennymi chcemy określić (wyjaśnić) nosi nazwę .zmiennej zależnej (ang. dependent variabk). Natomiast zmienne, od których ona zależy, które na nią oddziaływąją noszą nazwę zmień-nych niezależnych fang, independent yąriables). Jeżeli    H zależność