DSC07226 (2)

/nly się atrakcyjnym narzędziem do szkolenia profesjonalistów we wszysi^j dziedzinach, w których istotne było nawiązywanie kontaktów z ludźmi, [y ! procedura psychologicznego oddziaływania rozwinęła się w system prakty_c. nycb zachowali wielu łudzi. Trening asertywności zyskał znaczną popularno/-Koncepcja zachowali asertywnych Jest realizowana w różnych sytuacjami. Różni ludzie są asertywni w różny sposób, albowiem każdy po swojemu przeżywa daną sytuację. Niektórzy potrafią być asertywnymi w domu, ale mają trudności z asertywnoscią w pracy. Inni dobrze radzą sobie z obroną swoich praw w kontaktach osobistych i społecznych, a paraliżują ich występy puhli_Cz_ ne. Wspólna w zachowaniach asertywnych jest jednak określona postawa m ferpersonalna, komunikująca innym, że „Ja jestem w porządku. Mam prawo być sobą” oraz: „Ty jesteś w porządku. Masz prawo być sobą”.

Istota i zakres treningu asertywności

T rening asertywności uczy bycia sobą i realizowania własnych potrzeb bez naruszania terytorium psychologicznego innych ludzi. Ma na celu rozwijanie umiejętności radzenia sobie z problemami w różnych sytuacjach. Pomaga jasno i otwarcie wrażać potrzeby, choć nie gwarantuje ich zaspokojenia. I czy kompromisu i negocjacji. Uczy, jak radzić sobie z krytyką i wykorzystywaniem, jak wyrażać swoje opinie i poglądy. Uczy skutecznego porozumiewania się i wyrażania siebie w kontaktach interpersonalnych.

Zdeterminowanie danej osoby przez środowisko może być wyrażone postawą: „jestem taki, jaki jestem, bo mnie tak wychowano, a nie mogę być inny, bo nie pozwala mi na to otoczenie”. Oczywiste jest to, że wpływ rodziców, rodzeństwa, szkoły, kolegów zapisuje się trwałymi śladami na osobowości jednostki. Sytuacje społeczne skłaniają ludzi do czasowego przystosowania się i ulegania oczekiwaniom otoczenia, nawet wtedy gdy są to oczekiwania i tendencje rozbieżne z naszymi osobistymi dążeniami. Mimo to człowiek pozostaje istotą zdolną do samookreślenia, do dokonywania wyborów. Może też podejmować próby zmiany siebie i swojego środowiska. Ucząc się asertywności, może odnieść wiele korzyści. WedługT. Gillen, każdy człowiek może nauczyć się, między innymi (Gillen, 1997, s. 9):

-    łatwiej i z lepszym skutkiem dawać sobie radę w sytuacjach konfrontacyjnych,

-    odczuwać mniejszy stres,

—jak zyskać wiarę we własne siły,

-    stać się bardziej taktownym,

-    poprawić własny wizerunek i zyskać na wiarygodności,

-    wyrażać sprzeciw z większym przekonaniem, a jednocześnie bez szkody dla stosunków z innymi ludźmi,

-    umiejętności opierania się próbom manipulacji,

-    lepszego stosunku do siebie i innych ludzi.

#§

ii    nauczyc się tt

soby które ⁿ‘^e P^osi^a<iają podstawowych umiejętności konr

edy»^ie __ npwneiio elementarnego poziomu zaufania do własnej o Zł* oraz peww»-_R ,    .,    ® ¹

comum-osoby,

technik asertywnego zachowania. Są też ludzie, któ-nauczyć się teclinik asertywmości, a mimo to

I

IsU* p

ytua s

; P° _)WOdzeniem mogliby

¹ ” _stają z nich lub czują, że nie potrafiliby posługiwać się nimi w sytu-iiif    niż trening. Mimo to większość ludzi potrafi własne zachowa-

|1>

nv

kontrolować i zmieniać. Podstawą dokonywania zmian jest zaakceptowa-;Jr _zasady_i że nie można innych winić za swoje zachowanie. Nie można zrzucać '''łoowiecizialności na swoją wybuchowość lub bierność na sposób, w jaki nas ° Jiowano, na osobowość. Warunkiem dokonania zmian w swoim zachowa-' n jest również wiara w możliwość zmiany samego siebie oraz nadzieja, że .oszukiwanie odpowiedzi na pytanie „jak żyć, jakim być?” będzie owocne. Trening asertywności ma na celu wprowadzenie konkretnych, konstruktyw-th zmian w naszym codziennym zachowaniu, przełamanie nawykowych reakcji interpersonalnych. Może stanowić adekwatne zakończenie procesu terapeutycznego lub psychoedukacyjnego, może też być całkowicie samodzielną propozycją, mającą na celu zapoznanie klientów z pewną atrakcyjną olertą postawy interpersonalnej^ Umiejęt ność swobodnego wyrażania swoich postaw'w sposób nienaru-szający praw innych stanowi bezpośrednią realizację koncepcji demokratycznych na poziomie zachowań indywidualnych. Trening asertywności uczy, jak się zmienić i zacząć zachowywać w sposób asertywny. Zdaniem G. Lindefield (1995, s. 15), aby to osiągnąć musimy m.in.: zdecydować, czego chcemy; zdecydować, czy jest to uczciwe; wyraźnie o to prosić; nie bać się podejmowania ryzyka; być wyciszeni („odprężeni, otwarcie wyrażać nasze uczucia; swobodnie przyjmować i mówić innym komplementy; wyrażać i przyjmować uczciwą krytykę.

Każdy człowiek powinien postarać się poznać siebie i swoje możliwości radzenia sobie w różnych sytuacjach. To poznanie powinno obejmować nie tylko znajomość własnych reakcji i działań, ale też znajomość sposobów myślenia, albowiem to, jak myślimy o sobie, wpływa na to, co czujemy i jak działamy. Pozytywne myślenie jest kluczem do sukcesu, a lego właśnie można nauczyć się na kursie asertywności.

Trening asertywności jest treningiem behawioralnym, który umożliwia wyjście z sytuacji problemowej z wynikiem „wygrana - wygrana” dla obu stron. To właśnie pozwala na obniżenie poziomu stresu w różnego rodzaju kontaktach międzyludzkich. Można powiedzieć, że trening asertywności to opanowanie sztuki prawdziwego kompromisu, czyli rozwiązania redukującego zarówno koszty własne, jak i innych. Jego podstawą jest nauka odpowiedniej komunikacji werbalnej i niewerbalnej, regulującej interakcje interpersonalne.

Każda osoba dorosła uczestniczy w kształceniu w indywidualny sposób i musi się dopracować swoistego sposobu przyswajania nowych umiejętności. Cechy procesu nauczania oraz czynności uczenia się stanowią o indywidualnym odzwierciedlaniu poznawczej rzeczywistości, lecz jednocześnie procesy zdobywania wiedzy w toku zajęć mają charakter społeczny i ich efektywność zależna jest od przebiegu procesu komunikacji i kooperacji.

95