DSC06465 (2)

Konkrecie roli meta liczne 177

Tab. 5.23. Szacunkowe zasoby metali w konkrecjach oceanicznych

Metale	Pacyfik			Złoża lądowe
	Pola i obszary konkrecjonośne	Zawartości w %	Zasoby prognostyczne min ton	Zawartości w %	Zasoby prognostyczne min ton
Ni	pole Clarion-Clipperton	1,2-1,9	153,6	1,2-3,0	77,3
Cu	pole Clarion-Clipperton	1,0-1,7	128,8	0,5-5,0	613
Co	obszar Wake-Necker	0,5-1,0	101	0,25-2,0	6,00
Mn	pole Peruwiańskie	33,0-47,0	835	20,0-50,0	7087

Źródło: Andriejew, 1992.

spredingu oraz aktywnością wulkaniczną i sejsmiczną,

-    Pacyfik wyróżnia się wysoką aktywnością wulkaniczną (toleitową) w wewnętrznej części płyty pacyficznej, podczas gdy w strefach aktywnych charakter law jest zasadowo-toleitowy i za-sadowo-wapniowy,

v — Pacyfik odznacza się wysoką aktywnością uskoków transformacyjnych i oceanicznych stref pęknięć,

-    Pacyfik wyróżnia się wśród innych oceanów wielokrotnie wyższą ilością manganu i żelaza oraz niklu i kobaltu, pochodzących ze źródeł endoge-nicznych, podczas gdy w Oceanie Indyjskim i Atlantyckim zdecydowanie przeważa ilość manganu, żelaza, niklu i miedzi ze źródeł terygenicznych (por. wartości w tab. 5.8).

-    w oceanie tym mobilizacja pierwiastków w wyniku procesów diagenetycznych, w mułach radiolariowych i krzemionkowo-ilastych, zachodzi na znacznie większych powierzchniach niż w innych oceanach (tylko w strefie Clarion-Clipperton czy w Basenie Peruwiańskim są to min km²).

Analiza zależności rozmieszczenia i warunków formowania konkrecji potwierdza, że wyróżnione oceaniczne pola konkrecjonośne wykazują swoistą odrębność regionalną, odzwierciedlającą specyficzne warunki sedymentacyjne, determinowane przez czynniki lokalne. W niniejszej książce przedstawiono charakterystykę tych pól rudonoś-nych, które mają potencjalne znaczenie przemysłowe. Zwrócono przy tym uwagę na charakterystykę geologiczno-górniczą warunków ich występowania oraz cechy, które są wynikiem ich swoistej odrębności regionalnej. Podkreślając regionalne i lokalne podobieństwa, a także różnice w występowaniu i rozmieszczeniu konkrecji, określono dominujące na danym obszarze grupy oraz rodzaje czynników determinujących przebieg procesów konkrecjonośnych.

Jak już wspomniano, potencjalne znaczenie przemysłowe na Pacyfiku mają pola Clarion-Clipperton, Centralnopacyficzne, Kalifornijskie i Me-narda oraz pole Peruwiańskie.

Pola Clarion-Clipperton, Kalifornijskie i Me-narda występują we wschodniej części płyty pacyficznej, która wyróżnia się swoistą pozycją stru-kturalno-tektoniczną. Pola te są położone w bezpośredniej bliskości od Wypiętrzenia Wschodnio-pacyficznego, odznaczającego się szybkim spre-dingiem, pomiędzy nierównomiernie rozmieszczonymi strefami oceanicznych stref spękań. Szybkość spredingu, w tej części oceanu, dochodzi do około 10 cm rocznie. Pole Peruwiańskie położone jest na płycie Nazca, w bezpośredniej bliskości doliny ryftowej o szybkości spredingu około 16 cm na rok. Jak ustalono, grzbiety szybkie odznaczają się większą produkcją skorupy, a więc większą ilością magmy, oraz obniżoną wytrzymałością i stanem naprężeń skorupy [Rangin, Francheteau, 1981; Dadlez, Jaroszewski, 1994].

Nagromadzenia konkrecji w obszarze zachodnim płyty (obszar Wake-Necker i pole Centralnopacyficzne) odznaczają się wysokim wskaźnikiem konkrecjonośności, dochodzącym lokalnie nawet do 50 kg/nr, przy dwukrotnie niższej niż w konkrecjach części wschodniej sumarycznej zawartości niklu, miedzi i kobaltu.

W części wschodniej oceanu powierzchniowo największe rozprzestrzenienie wykazuje niklowo--miedziowo-kobaltowy (Ni-Cu-Co) typ geochemiczny konkrecji, podczas gdy w zachodniej nik-lowo-miedziowy lub kobaltowy (Ni-Cu lub Co). Geochemiczna asymetria Pacyfiku związana jest, zdaniem autora, przede wszystkim z bliskością endogenicznych źródeł pochodzenia składników