DSC07877 (2)

40

CZASY ZŁOŻONE

Czasy perfectum, plusąuamperfectum i futurum II strony biernej formami złożonymi z participiura perfecti passivi i słowa posiłkowego _e8fi w odpowiedniej fonnic. Sposób tworzenia tych czasów jest jednakowy <jj wszystkich koniugacji.

INDICATIVUS PERFECTI PASSIM

Tryb oznajmujący czasu przeszłego dokonanego strony biernej

Singularis	Pluralis
1.    amatus, -a, -urn sum 2.    amatus, -a, -urn es 3.    amatus, -a, -urn est	amati, -ae, -a sumus amati, -ae, -a estis amati, -ae, -a sunt
UWAGA! amatus sum tłumaczymy: zostałem pokochany.
INDICATIVUS PLUSOUAMPERFECTI PASSIVI Tryb oznajmujący czasu zaprzeszłego strony biernej
Singularis	Pluralis
t. amatus, -a, -um eram 2.    amatus, -a, -um eras 3.    amatus, -a, -um erat	amati, -ae, -a eramus amati, -ae, -a eratis amati, -ae, -a erant
INDICATIVUS FUTURI II PASSIVI Tryb oznajmujący czasu przyszłego II strony biernej
Singularis	Pluralis
1.    amatus, -a, -um ero 2.    amatus, -a, -um eris 3.    amatus, -a, -um erit	amati, -ae, -a erimus amati, -ae, -a eritis amati, -ae, -a erunt

VERBA DEPONENTIA

Są to czasowniki, które mają formy strony biernej, ale znaczenie czynne,

np.:

naśladować

wyznać

mówić

powstać, wschodzić

inńtor, -ari, -atus sum confiteor, -eri, confessus sum loquor, loqm, locutus sum orior, -iii, ortus sum

Verba deponentia mają następujące formy strony czynnej — participium praesentis activi: imitans (imitantis) naśladujący; participium futuri activi: imitaturus, -a, -um mający naśladować, infinitivus futuri: imitaturus, -a, -um esse że będę naśladować.

Participium perfecti passivi wielu verba deponentia i semideponentia pełni funkcję participium praesentis activi, np.: gavisus ciesząc się.

VERBA SEMIDEPONENTIA

Są to czasowniki, które tworzą niektóre formy w stronie biernej, a niektóre w stronie czynnej, np.:

odważam się, śmiem

cieszyć się

ufać

ufać

nie ufać

mieć zwyczaj

wracać

audeo, -ere, ausus sum gaudeo, -ere, gavisus sum fido, -ere, fisus sum confido, -ere, confisus sum diffido, -ere, diffisus sum soleo, -ere, solitus sum revertor, reverti, reverti

Zaimek względny qui, quae, quod. Zaimki wskazujące. Zaimki nieokreślone. Przymiotniki zaimkowe.

XI. LECTIO UNDECIMA

alius, alia, aliud inny, drugi aliąuis, aliąuid ktoś, coś alter, altera, aj teram jeden z dwóch, drugi auctor, -óris m sprawca, autor autem zaś

beneficientia, -ae dobroczynność, dobroć benignitas, -atis/dobroć, dobroczynność, łagodność bis dwa razy

carus, -a, -um drogi, miły, cenny cito szybko, pochopnie clementia, -ae łagodność, delikatność cołligo, -ere, -legi, -Jectum zbierać, gromadzić

comitas, -atis f uprzejmość, grzeczność confirmo, -are, -avi, -atum umocnić, utwierdzić consultum, -i postanowienie, uchwała contemptio, -onis / wzgarda, lekceważenie

credo, -ere, -dldi, -ditum powierzyć coś komuś, ufać, wierzyć, sądzić cupido, -inis/pragnienie, żądza decus, -óris n ozdoba, wdzięk, cześć Delpbicus, -a, -um deliicki dolor, -óris m ból, smutek duo, duae, duo dwaj, dwie, dwa facultas, -atis / możliwość, zdolność, talent

fldes, fidei / zaufanie, wiara, otwartość, rzetelność

fortis, -e waleczny, silny, dzielny fortitudo, -inis / siła, męstwo, odwaga fugio, -ere, fugi, fugitum uciekać, unikać