DSC06562

274 E. ROhle

przykład tego typu produkcji może służyć sałina morska w południowo-wschodniej Hiszpanii, gdzie po odzyskaniu z wody morskiej soli kamiennej wykorzystuje się macierzysty ług do produkcji MgSO, przez oziębienie i przemywanie wodą. Dalsza przeróbka ługu, pozbawionego już MgS0₄, pozwala uzyskać MgBr₂ [Werner, 1975]. Przykładowo, przy produkcji 1 min ton soli kamiennej z wody morskiej przez ewaporację, pod działaniem ciepła słonecznego, z 38,2 min ton wody morskiej można odzyskać: 1 min ton NaCl oraz 1 min ton roztworu zawierającego 125 tys. ton NaCl oraz 87 tys. ton MgCl, 61 tys. ton MgS0₄, 19 tys. ton KC1, 1,8 tys. ton MgBr₂. W świecie jest jednak niewiele zakładów produkujących NaCl z wody morskiej o zdolności 1 min ton/rok. Tego rodzaju zakłady mają zdolność produkcyjną do 20 tys. ton (KC1), co w rzeczywistości jest ilością niewielką. Jedynie w krajach importujących sole potasowe ma ona znaczenie gospodarcze [Werner, 1980].

W światowym bilansie surowce solne uzyskiwane z wody morskiej stanowią znaczącą część ich ogólnej produkcji, a mianowicie: 1/3 soli kamiennej, 2/3 magnezu metalicznego i 1/3 bromków. Dodatkowo, z ługów, po ich ewaporacji i krystalizacji soli, w mniejszych ilościach uzyskuje się związki potasu i wapnia.

Występowanie salin morskich

W Europie najbardziej rozwinęła się produkcja soli z wody morskiej wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego. Saliny morskie występują zarówno w Hiszpanii, Francji, jak i we Włoszech. Poza Morzem Śródziemnym produkcja soli w salinach morskich rozwinęła się na wybrzeżach Morza Czarnego, Morza Azowskiego i Morza Kaspijskiego. Wielką tradycję historyczną ma wydobywanie soli z salin morskich na Bliskim Wschodzie i w różnych regionach południowej Azji. Saliny znane są również na niektórych wybrzeżach północno-zachodniej Afryki, w Ameryce Środkowej i Północnej, w Australii i Nowej Zelandii. Niekompletne dane, jakie istnieją na temat produkcji soli z salin morskich, uniemożliwiają szczegółową ocenę wielkości tej produkcji. Ograniczono się więc do informacji ogólnych.

W zakładach chemicznych zlokalizowanych w południowo-wschodniej Hiszpanii na wybrzeżu Morza Śródziemnego, po odzyskaniu z wody morskiej soli kamiennej, wykorzystywany jest ług macierzysty do produkcji MgSO^ • 7H₂0 - ep-

sonitu, przez oziębienie i przemywanie wodą. Dalsza przeróbka ługu, pozbawionego już MgS0₄ • 7H₂0, pozwala odzyskać MgBr₂, który występuje jeszcze w ilości 3/4 g/1. Dzięki zastosowaniu bardziej skomplikowanych procesów osiąga się końcowy produkt o następującym składzie: brom - 98,5%; chlor - 1,0%; woda - 0,04% [Werner, 1975]. Produkcja soli kamiennej szeroko rozwinęła się na Półwyspie Apenińskim i na sąsiednich wyspach, gdzie czynnych jest około 75 salin morskich, o rocznej produkcji 400 tys. ton. Saliny morskie występują również na zachodnich wybrzeżach Morza Czarnego, w Bułgarii — okolice Burgas (Pomorie) (rys. 12.1). Wykorzystano tu

Pg₂ - iły piaszczyste paleogenu; Ni - piaski neogenu; Q - piaski holoceńskie; I - zespoły salin morskich

Rys. 12.1. Szkic geologiczny okolicy Burgas (Pomorie), na zachodnim wybrzeżu Morza Czarnego, z salinami morskimi w sąsiedztwie Zalewu Pomoreńskiego Źródło: RUhle nu podstawie różnych danych.