DSC09011

8 grzybów obecnie można uzyskać syntetycznie. Wywołują one podobne działanie. Do klasycznych narkotyków doszły obecnie nowe rozpuszczalniki chemiczne i środki lotne. Jako podstawę typizacji toksykomanii przyjęto tu pochodzenie środka - nazwę rośliny (kanabis. koka) lub zawartego w niej związku chemicznego (opium, nikotyna) albo postać chemiczną przyjmowanego środka uzależniającego (alkohol) lub też sposób zażywania rozpuszczalników (inhalacja). Końcówki „izm", „mania” oznaczają nawykowe nadużywanie danego środka — toksykomanię, a w połączeniu z nazwą przyjmowanej substancji dają typ toksykomanii. Wyodrębnione typy toksykomanii spotykane są obecnie powszechnie w psychiatr; czno--psychologicznej literaturze przedmiotu (Urban. 320: Kubikowski. 184; Ałapin, 6: Thille, Zgirski, 314).

a. Kofeinizm i teinizm

Rozpowszechnione picie mocnej kawy i herbaty należy, obok alkoholizmu i nikotynizmu, do najbardziej tolerowanych nałogów naszej cywilizacji. Rzeczywista liczba nałogowców nic jest znana. W większości krajów nic prowadzi się w ogóle statystyk z tego zakresu. W praktyce klinicznej zdarzają się przypadki bardzo silnego uzależnienia psychicznego, a niekiedy także z wyraźnymi objawam’ głodu fizycznego i zespołem abstynencyjnym.

Związkami chemicznymi warunkującymi nałóg kawomanii i herbalo-manii są kofeina i teina. Występują one w ziarnach kawy i w liściach herbaty, a także w orzeszkach kola. Obecnie otrzymuje się kofeinę i teinę również syntetycznie. Kofeina ma właściwości pobudzające korę mózgowa, usuwa lub obniżą poczucie zmęczenia psychicznego i fizycznego. Pod wpływem kofeiny wzrasta ciśnienie krwi, częstotliwość oddechu, także procesy myślowe ulegają przyspieszeniu. Kawa należy do najbardziej łubianych psychostymulantów, ma właściwości, moczopędne i po spożyciu bywa wydalana z organizmu po 6 godzinach. Jej obecność w organizmie utrzymuje się jednak do 24 godzin. Kofeinizm stanowi często wstęp do wytworzenia się innych nałogów, prowadzi do nadużywania barbituranów i środków amfetaminowych.

Podstawowym surowcem do produkcji kofeiny są ziarna kakaowca.

Na święcie jest wiele gatunków tej rośliny. Najbardziej rozpowszechniony jest kakaowiec arabski (Cejfia arabica). Ziarna krzewu kakaowca zawierają i -2% kofeiny. Światowa produkcja kawy w 1971 r. wynosiła 4S80 tvs.

. i

_1_._57_