WCZCJfMY PHOO«AM 7.Al.MK.IK/}0
XVII
want na ukmińakkb pieśniach ludowych, m|j ■ peogrtrmowych wypowiedzi autora w V//. ' '.v. I tych wizja świata przestawionego wynika taacji I korutruki I podmiotu. Podmiot mów^/':7-| rómych utworach (np. SpteW poety. Puma * J*| ludu itkntiikltgo czy Epilog do Hu$alek)t równocześnie lirycznym bohaterem, charaktery//;'//1 n M podobnie: jako tęskny, czuły śpiewak, I poeta* Pojawia I I związku z tym sugestia, j£ yr 5*| rta I tu do utożsamienia cech nadawcy /Irl H^^^tó|j|twory podmiotu. Zwłflflz^za.
literackiego czy wręg* V I tora otokowego H I wierszach oporo* * Można by**! km I pewna ostrożnością przyjąć że przedstawił w tekstach koncepcja poety i poezji J"*t konstrukcja I modelową, śe Jest to świadomie zaprogramował ny przez SMesktego model twórcy. Jakiż to modtJ?| Otóż I nakreślony w wierszach poeta ma obliczu po. I dwójne. Z jednej strony jest wesołym śpiewakiem gło.1 ssącym radość ii urodę świata, lub czułym marzycie*! lias rozpamiętującym własną, szczęśliwą przeszłość, I a | drugiej — jest osobowością nieszczęśliwą, pełną I roztersk i tęsknot za utraconą bezpowrotnie przesz-1 łoścląj Konieczność Istnienia w teraźniejszości obcej! i złe) czyni go osamotnionym, zagubionym niwzczęś-l
I Sltdtm takim n np. dołączane w przypisach komenu-H hiftorycino-tinosra/lcznc dotyczące Ukrainy, co jest naj* wyraźniej interwencją *pdza poziomu tekstu. InnąlwskSZĆwM ■ informacje zawarte w tytułach | podtytułach mówiąc s o śród* B tematycznym utworu (np. Duma ż ptaśnt ludu uftTUińiih^" 00). Zdarzają i!ę lei Informacje wyraźnie biograficzne, jak np-w tytule: Wiersz w imionniku j/r?y)aclel$kim, Napinany P°(* •,ZeylarximH AM., odsyłającym do znajomości Zil**kieg( Z kiewlczem i do Konkretnego utworu tego ostatniego,
niklem, który Jedyną radość odnajduje w pieśniach przypominających przeszłość. Jest to „śpiewak tęskniący”, poeta „czułego serca" opiewający własne wewnętrzne .tany emocjonalne, 'Jaka kreacja lirycznego bohatera zbliża go do tradycji sentymentalnej. Także przedstawiana przeszłość ma znamienną dla poetów sentymentalnych perspektywę osobistą. Jej obraz Jest przybliżany siłą emocjonalnego dJa niej stosunku poety (podmiotu lirycznego). W ramach sentymentalnej opozycji natury i kultury przeszłość, zrównoważona z naturą, staje się istotną wartością Już przez sarn sposób odwoływania się do niej.
Marzącemu w cieniach gaju Przy wiosennych dni mych blasku,
« Sen objawiał na obrazku NieWcielone wdzięki raju.
Dźwięk, woń, świeżość, światło, farby,
Choć odbiły *,<; na Jawie,
Choć dotkną!< rn się Ich prawie,
Tylko serca są to skarby,
('Jtunalkl, cz, JV: Cudowność, w. 289—266)
Tęsknota do przeszłości Jest więc tęsknotą do natury i do innej niż realna sytuacji człowieka; takiej mianowicie, w której człowiek w sposób naturalny i autentyczny był w tę naturę wpisany.
Tworząc swoisty symbol poety narodowego posłu- • tył się Zaleski trzema symbolami, które określają „ja” Hrycznę jego wierszy. Jednym z nich jest postać ukraińskiego barda - Bojana. O tym, iż pieśń gminna Jest „arką przymierza między dawnymi a nowymi laty” był przekonany nie tylko Mickiewicz. Tę »tywą pieśń”, poezję „naturalną" przenosił z pokole-
3 - IIN I/M/Zftl«skl, Wybór posttyj