DSCF0047 (2)

f

aż do 16 atn. a gradienty ciśnień do 10 kG/cm³. Te ostatnie były potrzebne dla mikroprzepływu oleju przez rdzeń z drewna bukowego. W tym ostatnim pomiarze po stronie odpływu ukazała się piana. Stosowano w tych badaniach następujące gazy: powietrze, CO*, azot i metan oraz następujące ciecze: woda, nafta, oleje, ropa, alkohol, gliceryna, rtęć i wodny roztwór siarczku amonowego; ten ostatni dla badania przepuszczalności rudy

Rys. 124. Schemat zestawu aparatury dla pomiaru przepuszczalności gazów

i — osłona próbki tkały. 2 — próbka tkały, 2 — butla powietrza sprężonego, uszczelniającego z reduktorem ciśnienia. * — manometr dla powietrza uszczelniającego, ft — gaz przepływający przez próbkę skały. * — butla z wodą dla wytłaczania gazu. 7 — osuszka (CaCI_t), 8 — manometr dla pomiaru ciśnienia P,. 9 — manometr dla pomiaru ciśnienia Pj, J0 — gazomierz, ił — przewód do pompy prótnlowe] ewakuacyjnej, 12 — stoper. 11. II — kurki Uwaga. Ody gaz mierzony dostarczony Jest w butli pod ciśnieniem, wówczas odpada butla 8. natomiast butla z gazem mierzonym musi być zaopatrzona w zawór redukcyjny, manometry 8 19 musza być zamienione na elastyczne, a kurkami U i M należy manipulować ostrożnie

siarki. W wielu pomiarach uzyskano wyniki powtarzalne, a w przypadku mikroprzepływu radialnego dośrodkowego i odśrodkowego, wprost identyczne.    "...    ,

Wyjątkowo baczną uwagę należy poświęcić w tych przypadkach, gdy istnieje choćby najmniejsze podejrzenie, że stosowane płyny mogłyby zmienić mikrogeometrię badanych ośrodków, porowatych, a więc np. pęcznienie (przy użyciu wody) lub rozpuszczanie, albo jakiekolwiek reakcje chemiczne. Z tych względów pomiar oczyszczonej próbki przy użyciu czystego powietrza zdaje się mieć zalety nieograniczonej stosowalności. Jest rzeczą jasna, że te same urządzenia mogą służyć dla pomiaru przepuszczalności dla różnych cieczy, a więc nawet takich, które powodują reakcje chemiczne (np. przepływ roztworu siarczku amonowego przez rudę siarki), z tym że pomiar ten powinien być poprzedzony pomiarem przy użyciu powietrza dla oznaczenia bezwględnej wartości przepuszczalności.

Schematy na rys. 124 i 125 są jasne; należy tylko zaznaczyć, że funkcjonowanie zaworów redukcyjnych w przypadku poboru gazów z butli pod wysokim ciśnieniem musi być bez zarzutu, a dla pewności należy zastosować zawory bezpieczeństwa. W schematach nie wrysowano pomp próżniowych dla podciśnienia — 500 Tr. Jeżeli gaz będzie dostarepny przez sprężarkę, oprócz zaworów bezpieczeństwa należy zastosować zbiorniki

137