DSCF0058

Weźmy dla przykładu rys. 128. Obserwując przebieg po krzywej izoprzepuszczalności (isoperm) 10%, na jej lewej gałęzi, od prostej N_n, — .V... Otóż przy stałym (w przybliżeniu) nasyceniu ropą idąc od punktu B w dół. nasycenia wodą wzrastają aż do około 70%, natomiast równocześnie maleje nasycenie gazem, lecz równocześnie rosną szanse poważnego zwiększenia przepuszczalności dla ropy (cały obszar na prawo i w dół od krzywej izoprzepuszczalności dla 10%) aż do 60%.

W miarę jak nasycenie wodą zwiększa się (w skale wodofilowej) ropa stopniowa przemieszcza się do mniejszej liczby porów o większych średnicach. A jeżeli w danej skale istnieje duża różnorodność średnic kapilar (porów), to ów efekt przemieszczania jest większy. Jest on natomiast niewielki. gdy różnorodność jest mała, taka jak np. w sztucznym złożu (rys. 130), utworzonym ze szklanych kulek o jednakowych średnicach.

Po tym wyjaśnieniu należy posłużyć się rys. 132 do 135, w których na osi rzędnych naniesiono stosunek przepuszczalności względnej gazu K„ do przepuszczalności względnej ropy K_r oraz stosunek przepuszczalności względnej ropy K, do przepuszczalności względnej wody K_u„ w zależności od całkowitego nasycenia cieczą, dla różnych wartości nasycenia niezre-dukownlnego dla wody Nnrw

Sztuczne złoże heterogeniczne i anizotropowe. Wyniki więcej zbliżone do rzeczywistych zjawisk zachodzących w złożach można otrzymać w zbliżonym do prawdziwego sztucznym złożu. Złoże to jest wykonane nie na wzór takiego, jakiego użyto do wykreślenia krzywych izoprzepuszczalności (rys. 128 do 130) z umiarowych (kulistych) ziarn szklanych lub plastikowych, a więc złoże homogeniczne, lecz z ziarn naturalnych (piasku), o kształtach nieregularnych i mniej lub więcej ostrych o różnej granulacji, ustalonej za pomocą znormalizowanych sit.

Dawniej budowano tego rodzaju złoża z rur o dużej średnicy rzędu 20 cm i długości kilku metrów, wypełniając je najczęściej suchym pias-

Rys. 136. Sztuczne złoże heterogeniczne i anizotropowe (konstrukcji autora do ciśnienia próbnego 300 at)

I — rurka przewodowa dla dopływu, i — króclee do podłączenia manometru, 3 — uszczelka. 4 — sitko, s — kadłub, « — komora, » — gwint do podłączenia drugiego kadłuba w szereg.

« — blok

kiem. Rezultatem takiej konstrukcji była bardzo duża przepuszczalność takiego złoża, bo rzędu kilku darcy, i gradienty ciśnień bardzo małe, czyli warunki odbiegające znacznie od złóż rzeczywistych.

Rysunek 136 a przedstawia „prawdziwe" sztuczne złoże, a raczej jeden z jego elementów w przekroju, konstrukcji autora (1958 r.) i wypróbo-

148