DSCF0531

EMPATIA

7§

bliźniąt dwujajowych, dwuzygotycznych (DZ). Bliźnięta DZ mają tylko 50% wspólnych genów, natomiast bliźnięta MZ są identyczne pod względem genetycznym. Zatem wyższa korelacja pomiędzy bliźniętami MZ sugeruje udział genów w kształtowaniu podobieństwa: im większa różnica pomiędzy korelacjami bliźniąt MZ i DZ, tym większy musi być wpływ genów. Rozumowanie to oparte jest na założeniu, że czynniki środowiskowe, z którymi stykają się bliźnięta MZ i DZ, są jednakowe lub że środowisko, w którym rozwijają się bliźnięta MZ nie sprzyja ich upodobnianiu się do siebie w większym stopniu niż środowisko bliźniąt DZ. Jeżeli środowiska różniłyby się w taki sposób, to nie byłoby wówczas tak oczywiste, że różnica pomiędzy bliźniętami MZ i DZ jest wyłącznie rezultatem działania genów. Materiał dowodowy dotyczący „równoważności środowisk” jest obecnie niejednorodny. Podczas gdy część wyników badań potwierdza taki pogląd (Scarr i Carter-Saltzman, 1979; Plomin, De-Fries i McClearn, 1990), inne go negują (Plomin, Chipeur, i Loehlin, 1990). Zatem, ponieważ bierzemy pod uwagę badania dotyczące bliźniąt, analizując możliwości dziedziczenia empatii, musimy zdawać sobie sprawę, że metodologia ta może nas skłaniać do przeceniania poziomu możliwości dziedziczenia.

Materiał dowodowy uzyskany podczas badań nad bliźniętami

Jedna z pierwszych prób zbadania możliwości dziedziczenia zdolności empa-tycznych, dokładniej mówiąc, empatycznej troski, została przeprowadzona przez Matthewsa, Batsona, Horna i Rosenmana (1981). Uwzględnili w badaniach grupę złożoną z 230 par bliźniąt (114 MZ i 116 DZ); każdy z jej członków wypełnił cały zestaw psychologicznych inwentarzy, w tym Listę Przymiotników (ACL - Adjective Check List; Gough i Heilbrun, 1980). Pierwszym etapem było wyodrębnienie z listy zbioru przymiotników, które mogłyby zostać użyte do pomiaru empatycznej troski. W tym celu eksperci najpierw wyselekcjonowali z ACL trzynaście przymiotników, które ich zdaniem były charakterystyczne dla empatycznej troski. Niezależna grupa studentów college^ poddała się następnie badaniu przy pomocy ACL oraz QMEE. Korelacja pomiędzy złożonym z trzynastu pozycji indeksem empatycznej troski oraz QMEE wyniosła 0,47. Potwierdziwszy w ten sposób zasadność utworzonej listy, Matthews wraz ze współpracownikami porównali korelacje pomiędzy bliźniętami MZ i DZ. W wypadku bliźniąt MZ korelacja wyniosła 0,41, natomiast dla DZ - 0,05; stała się ona podstawą do szacowania zaskakująco wysokiej możliwości dziedziczenia na poziomie 72%.

Rushton, Fulker, Neale, Nias i Eysenck (1986) również przeprowadzili badania nad bliźniętami, w których zastosowali dwa rodzaje pomiarów interesujących z punktu widzenia prowadzonej tutaj dyskusji: QMEE oraz Skalę Oddziaływań Środowiskowych (Nurturance) z Formularza Badania Osobowości