84
Wartość kąta A>p określa się ze wzoru
* j 5] ~1
V D^+4-p (D+k) -D
A»p = arc cos gp~ -------- (4.6)
natomiast w zakresie kąta
9O0 - A«p«p<90° + A«p
przebiegi są różne (rys. 4.5). Jedynie dla wartości k = 0 przebiegi pokrywają się w całym zakresie kąta <p .
Widzimy zatem, że teoretyczna chropowatość powierzchni po frezowaniu czołowym w przypadku odwzorowania łukowego ostrzy zależna jest od:
- kąta <p określającego kąt obrotu (położenia) ostrzy freza (głowicy frezowej) względem kierunku prostopadłego do wektora szybkości ruchu posuwowego |
- wartości posuwu na ostrze p ,
- promienia naroża ostrza r^ , p - średnicy rozstawienia ostrzy D,
- liczby ostrzy narzędzia (parzysta, nieparzysta),
- kierunkowości śladów obróbkowych (jednokierunkowe, dwukierunkowe).
Przykład 4.1
Obliczyć teoretyczną wysokość chropowatości iR w przekroju P -P . q | zto u U
(rys. 4.4), (ip = 90 ) przy frezowaniu czołowym o’śladach dwukierunkowych
dla danych: D = 100 mm, z = 5, g| = 0,12 mm/ostrze, ^ = 75°, *£= 20°» rj.| 1,00 mm.
1. Ustalenie przypadku odwzorowania ostrza.
Według tabl. 4.4 wartość posuwu granicznego dla odwzorowania łu
kowego wyraża się wzorem:
P12 = 2 rŁ •sinje^= 2*1,00.sin 20° = 0,684 mm/obr
Ponieważ p <P12 występuje odwzorowanie łukowe ostrza.
2. Obliczenie wartości k
Widzimy, że występuje nieparzysta liczba ostrzy i wartość ~ nie jest
pz
liczbą całkowitą. Należy więc obliczyć wartość k z zależności z tablicy 4.5
k = (m +.A)pz - D (4.7)
Przyjmujemy A = 0,5, a wartość m obliczamy ze wzoru
(4.8)
m < R =: 1 + 2--a
czyli
m <R
1
+
100
| 0,5 = 835,853.
Największą całkowitą liczbą dodatnią m mniejszą od R a 833,833 jest liczba R = 833« Podstawiając wartość R - 833 do wzoru (4.?) mamy
k = (833 + 0,5) *0,12 - 100 a 0,02 mm
Jest to więc przypadek, dla którego występują wartości chropowatości Rzto1 1 Rzto2*:
3* Obliczenie chropowatości teoretycznej.
Na podstawie tablicy (4.5) mamy * '
Rztoi = pe-°*5 l |
J 4r|- [(pa-k)sln fp |
(4.9) |
RztoZ= 1t-0-5 |
^4r^-(k*sln «p)2 ' |
(4.10) |
Po podstawieniu danych 1 obliczeniu
Rzto1 = 1,17 oraa Rzto2= °»°?
4.3. CHROPOWATOŚĆ RZECZYWISTA POWIERZCHNI OBROBIONEJ
Chropowatość rzeczywista R powierzchni obrobionej określona parametrami Ra lub Rz różni się zwykle od chropowatości teoretycznej wynikającej z odwzorowania ostrza o wartość AR.
R = Rt + AR (4.11)
W większości przypadków AR > 0 tżn. chropowatość rzeczywista jest większa od teoretycznej. Różnice te spowodowane są różnymi wpływami fizycznymi, towarzyszącymi tworzeniu się wióra i warstwy wierzchniej oraz zjawiskami dynamicznymi w procesie obróbki. Przede wszystkim o wartości decydują: : SyS
- zmiany kształtu czynnej krawędzi skrawającej ostrza, spowodowane pojawiającym się narostem, szczerbatością i zużyciem ostrza,
- tarcie materiału obrabianego o ostrze powodujące szczepienia adhezyjne 1 jnlkropęknięcia powierzchni obrobionej,
- odkształcenia plastyczne i sprężyste warstwy wierzchniej przedmiotu obrabianego ,
- drgania elementów układu obrabiarka-4ichwyt-przedmiot-narzędzie(o-u-p-n).
Wymienione grupy przyczyn, wpływające na chropowatość rzeczywistą decydują w różnym stopniu o wartości AR, w zależności od różnych czynników.
Narost powstający przy obróbce wiórowej niektórych materiałów jak stali węglowych, nlskbstopowych, stopów aluminium wpływa bardzo niekorzystnie na chropowatość powierzchni obrobionej, zwiększając jej wartość w porównaniu z chropowatością teoretyczną (rys. 4.6). Ponieważ wpływ prędkości skrawania na wielkość narostu jest bardzo iątotny,na rys. 4.6 ■ przedstawiono zależność chropowatości rzeczywistej (linia ciągła) i teoretycznej