DSCF5024

kacje zawodowe funkcjonariusze mogą podwyższać na doktoranckich i podyplomowych. Te ostatnie obejmuj^Stu<W matykę prawa karnego wykonawczego. W 1976 r. w doskonalenia uczestniczyło 11 funkcjonariuszy, a w I987^f°^r% 53 funkcjonariuszy.    ⁷

W połowie lat siedemdziesiątych wprowadzono do szkolenia wewnątrzzakładowego specjalistyczną tematykę n logiczno-pedagogiczną opartą na programie NURT-u, któr ^ jęto całą kadrę kierowniczą jednostek więziennych oraz n_r^ ników działów penitencjarnych. Modernizowano także form*^' niejącego od 1946 r. szkolenia politycznego, organizując w 197^' w niektórych jednostkach, filie WUM-u oraz modernizując • » programy. Również funkcjonujące od 1963 r. Dyskusyjne Penitencjarne umożliwiają funkcjonariuszom w nich zorgan* ’^ wanym pogłębienie i rozszerzenie wiedzy zawodowej.    ¹²°'

Wypracowany w okresie ponad czterdziestu lat system dosk nalenia zawodowego związany jest z założeniami wychowawc?^ koncepcji penitencjarnej i ma na celu przygotowanie funkcjo^ riuszy do właściwego spełniania zadań w zakresie wykonywani' orzeczeń dotyczących pozbawienia wolności, a także zmierza do stałego podnoszenia poziomu ich wiedzy ogólnej, zawodowei i uświadomienia politycznego⁶⁵. Sprawami doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy Służby Więziennej zajmuje się Wydział Polityczny i Szkolenia Centralnego Zarządu Zakładów Karnych który rozpoczął swoją działalność w lutym 1945 r.

W kształtowaniu aktualnego systemu doskonalenia miały udział również placówki naukowe, szczególnie w zakresie przeszkolenia wykładowców szkół Służby Więziennej, prowadzeniu zajęć dydaktycznych i opracowywaniu materiałów szkoleniowych, oraz ogniwa państwowego systemu oświaty w zakresie budowy programów nauczania i organizacji szkolenia ogólnego funkcjo^-nariuszy.

Aktualny system doskonalenia zawodowego obejmuje następujące formy: szkolenie wstępne, szkolenie w szkołach Służby Więziennej, szkolenie wewnątrzzakładowe i szkolenie specjalistyczne. Ponadto funkcjonuje system szkolenia ogólnego w formie szkoły średniej, studiów podyplomowych i doktoranckich.

Doskonalenie zawodowe kadry więziennictwa prowadzone jest różnymi systemami — od eksternistycznych, poprzez zaoczne do stacjonarnych włącznie. Systemy te wielokrotnie, na przestrzeni czterdziestu lat, były sprawdzane i doskonalone, tak aby ich wykorzystanie w odpowiedniej formie przyczyniało się, jak najlepiej, do uzyskania założonych celów kształcenia.

⁶⁶ Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości nr 6 z 26 lutego 1985 r. w sprawie zasad doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy Służby Więzie^nneJ-

Systematycznej modernizacji podlegały, na przestrzeni lat, programy nauczania, których charakter nieustannie zmierzał do upraktycznienia treści, a od połowy lat pięćdziesiątych szczególnie do poszerzenia treści pedagogicznych.

Programy nauczania we wszystkich formach doskonalenia obejmują zagadnienia dotyczące problematyki społeczno-politycznej, zawodowej, prawno-kryminologicznej, pedagogiki, socjologii oraz wojskowo-obronnej. Różnie natomiast, w zależności od formy doskonalenia uczestników szkolenia i celów procesu dydaktyczno--wychowawczego, kształtuje się relacja pomiędzy poszczególnymi blokami przedmiotów i dobór oraz układ szczegółowych treści kształcenia.

Szkolenie wstępne jest pierwszym etapem doskonalenia wszystkich nowo przyjętych do służby. Celem jego jest ogólne zapoznanie funkcjonariusza z podstawowymi aktami prawnymi regulującymi działalność penitencjarną oraz zapoznanie z praktycznym wykonywaniem obowiązków służbowych. Szkolenie w szkołach Służby Więziennej stanowi drugi etap doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy. Na system szkół składają się następujące ich rodzaje:

—    Szkoła Podoficerska, o 3,5-miesięcznym programie nauczania, przeznaczona dla funkcjonariuszy nowo przyjętych na stano-

' wiska strażników działu ochrony oraz na pierwsze stanowiska podoficerskie w pozostałych działach służby.

—    Szkoła Podoficerska, o 6-tygodniowym programie nauczania, przeznaczona dla funkcjonariuszy ze średniego personelu więziennej służby zdrowia.

—    Szkoła Chorążych, o 3-miesięcznym programie nauczania, przeznaczona dla funkcjonariuszy, którzy ukończyli wcześniej Szkołę Podoficerską i są kandydatami na stanowiska instruktorów.

—    Szkoła Oficerska, o 4-miesięcznym programie nauczania, przeznaczona dla funkcjonariuszy nowo przyjętych na stanowiska młodszych wychowawców lub młodszych inspektorów.

kHho Eksternistyczna forma Szkoły Oficerskiej, przeznaczona dla nowo przyjętych lekarzy więziennej służby zdrowia.

Szkoły powyższe zorganizowane są w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu. Każda z nich charakteryzuje się specyficznymi formami i metodami nauczania, uwzględniającymi cele nauczania oraz stopień przygotowania ogólnego i zawodowego słuchaczy.

Szkolenie wewnątrzzakładowe prowadzone jest w poszczególnych jednostkach organizacyjnych więziennictwa, przez okres 10 miesięcy w każdym roku szkolnym. Procesowi temu podlegają wszyscy funkcjonariusze. Ma on na celu stałe podnoszenie poziomu wiedzy społeczno-politycznej, pogłębianie znajomości

— 293 —