DSC06408

R. Kotliński, E. ROhle

dwóch warstw pozostających w równowadze stałej (zob. fot. 4.4). Układ ten ma charakter warstwowania gęstościowego statycznego [Grupę i in.,1997]. Osady te są zwykle reprezentowane przez muły radiolariowo-okrzemkowe, które w zasadzie są identyczne pod względem składu mine-ralno-chemicznego z niżej ległymi mułami ilasto--krzemionkowymi. Odznaczają sie one wyższą zawartością, we frakcjach mułkowych, mikrokon-krecji, których udział dochodzi do 30%, średnią zawartością Si02_amorr - 9%, nieco wyższym udziałem montmorillonitu, wyższą zawartością C_org. dochodzącą do 0,56% i relatywnie wyższym udziałem Mn, Fe, Ni, Cu, Co. Wilgotność dochodzi do 85%. Obserwuje się przy tym obniżenie więzi korelacyjnych Mn z Ni i Cu oraz dodatnią korelację Mn z Fe. Wiek tych osadów obejmuje interwał od późnego miocenu do hólocenu (fot. 4.5).

Należy zaznaczyć, że wśród osadów pelagicz-nych występują swoiste grupy osadów hydroge-niczno-diagenetycznych (konkrecje polimetalicz-ne, kobaltonośne naskorupienia manganowe) i hy-drotermalnych (iły metalonośne, masywne rudy siarczkowe) (fot. 4.6). Do grupy osadów hydro-genicznych na szelfie należy zaliczyć lokalne nagromadzenia soli, anhydrytów czy konkrecji fos-forytonośnych.

Osady piroklastyczne powstają w oceanach w wyniku działalności wulkanicznej. Występowanie oceanicznych osadów piroklastycznych związane jest z obszarami aktywnego wulkanizmu zarówno na obszarach płytkowodnych, jak i głębi oceanicznych. Osady te znane już z badań Mur-raya i Renarda (1891), różnią się „świeżością” składników od pochodzących z lądu. Materiał wulkaniczny dostarczony do środowiska oceanicznego w procesach transportu jest sortowany, rozdrabniany, a nawet obtaczany, tworząc przeważnie piaski, rzadziej muły.

Wśród osadów pelagicznych lokalnie występują wkładki materiału gruboziarnistego: piaski akra cyjne, osady prądów zawiesinowych i piaski i zydualne [Gradziński i in., 1986].

Tempo sedymentacji i miąższość osadów oce anicznych oparto na obliczeniach ich wieku b względnego metodą rozpadu pierwiastków p mieniotwórczych. Dla ilustracji wybrano najbai dziej charakterystyczne akweny, a wyniki obi czeń przedstawiono w tabeli 4.11. Najwolniej powstają brunatne iły pelagiczne w obrębie równi abisalnych, co wiąże się z niewielkim dopływem

A. CAHI/JIK

Fot. 4.5. Osady krzemionkowe; w próbniku skrzynkowym typu Reinecka

Pot 4    ^A PARSEK

onkrecja przysypana osadami na powierzchni dna; w próbniku Multicorera