DSCF6828

114

odstawić na ok. pól godz., po czym przesączyć przez twardy sączek. Osad przemyć gorącą wodą do zaniku reakcji na jony Ba²⁺. Po dokładnym odsączeniu osadu sączek wraz z osadem przenieść do zlewki w której byl strącony. Dodać z biurety 50 ml roztworu EDTA o stężeniu ok. 0,02 mol/] oraz 5 ml stężonego amoniaku. Całość ogrzewać aż do rozpuszczenia się osadu (ok. 10 min.). Otrzymany klarowny roztwór rozcieńczyć wodą do obj. ok. 100 ml, dodać 10 ml buforu amonowego, czerni eriochromowej i miareczkować roztworem MgCl₂ o stężeniu 0,02 mol/1 do zmiany barwy z niebieskiej na fioletową.

Zawartość jonów siarczanowych w zadaniu (m_so,-) obliczyć ze wzoru: m_so,. = (0,050 ■ c_EDTA-v ■ 0,02) ■ w • 96,06 (g)

0,050 - objętość roztworu EDTA (I), ^cedta “ ^m°l°^w°ść roztworu EDTA (mol/1), v - objętość roztworu MgCl₂ (1),

0,02 - molowość roztworu MgCl₂ (mol/1), 96,06 - masa molowa SOJ' (g/mol), w - współmierność kolby z pipetą.

5. Metody miareczkowe oparte na wytrącaniu osadów

Niektóre reakcje przebiegające z wytrącaniem osadów trudno rozpuszczalnych znajdują zastosowanie do oznaczania ilościowego metodą miareczkową. W metodach tych spotyka się często reakcje stosowane w analizie wagowęj, np. oznaczanie srebra czy chlorków w postaci AgCl. Zasadnicza różnica w warunkach oznaczenia polega na tym, że w analizie wagowej dodaje się nadmiar odczynnika strącającego, podczas gdy w analizie strąceniowęj ilość dodanego odczynnika musi być ściśle równoważna zawartości oznaczanej substancji. Nadmiar odczynnika strącającego, stosowany w analizie wagowej mający na celu zmniejszenie rozpuszczalności osadu (efekt wspólnego jonu), nie występuje podczas oznaczeń strąceniowych. Dlatego w oznaczeniach tego typu można wykorzystywać tylko takie reakcje, w wyniku których tworzą się osady bardzo trudno rozpuszczalne.

Miareczkowej analizy strąceniowej nie można podzielić na grupy. Większość oznaczeń traktuje się oddzielnie. Największą grupę stanowią oznaczenia argentometryczne wykorzystujące tworzenie się trudno rozpuszczalnych soli

srebra. Oznaczanie zawartości jonów chlorkowych przy użyciu mianowanego roztworu azotanu srebra było historycznie pierwszą metodą miareczkową. Wprowadzając ją w 1824 r. Gay-Lussac stał się twórcą analizy objętościową. Gay-Lussac nie używał żadnego wskaźnika, lecz rozpoznawał punkt końcowy pozwalając osadowi opaść i obserwując, czy następny dodatek azotanu srebra spowoduje wypadanie dalszych porcji osadu. Mohr w 1856 r. udoskonalił metodę stosując jako wskaźnik chromian potasu.

5.1. Przygotowanie roztworu azotanu srebra o stężeniu 0,05 mol/1

Mianowane roztwory azotanu srebra można otrzymać rozpuszczając odważkę wysuszonej soli o wysokiej czystości, gdyż jest to sól o stałym składzie stechiometrycznym, niehigroskopijna i dająca się łatwo oczyścić.

Do przygotowania roztworu o stężeniu 0,05 mol/1 należy rozpuścić 8,4945 g AgNOj, wysuszonego przez 2 godz. w temp. 423 K (150°Q w wodzie destylowanej i dopełnić roztwór w kolbie miarowej do 1 litra.

Można też uzyskać roztwór azotanu srebra o określonym stężeniu rozpuszczając odważkę chemicznie czystego srebra (np. w postaci druciku) w 10 ml 30% HNOj. Po rozpuszczeniu srebra roztwór odparowuje się w celu usunięcia tlenków azotu (zanik żółtego zabarwienia) i przenosi do kolby miarowej dopełniając wodą destylowaną do kreski. Roztwory azotanu srebra należy przechowywać w butelce z ciemnego szkła, gdyż ulegają one powolnemu rozkładowi pod wpływem światła. Ustalenie lub sprawdzenie stężenia roztworu azotanu srebra można wykonać miareczkując rozpuszczone odważki wysuszonego chlorku sodu lub potasu metodą Mohra.

5.2. Oznaczanie chlorków metodą Mohra Zasada metody

Zasadą metody Mohra jest reakcja między jonami srebra i jonami chlorkowymi:

Ag⁺ + Cl" * AgCl

Gdy cala ilość jonów chlorkowych zostanie wytrącona, nadmiar roztworu AgNOj wytrąca chromian srebra, którego czerwonobrunatne zabarwienie wskazuje na koniec miareczkowania:

2Ag⁺ + CrOj- ri AgjCrO,