Przy ratowaniu poszkodowanego wskutek porażenia należy przerwać dopływ prądu wyłącznikiem lub przeciąć przewody narzędziem izolowanym. Pamiętajmy, że póki poszkodowany znajduje się pod napięciem, dotknięcie go bez izolowania się od żiemi jest niebezpieczne dla ratującego. Jeżeli ofiara wypadku znajduje się w stanie omdlenia należy stosować sztuczne oddychanie i natychmiast wezwać pomoc lekarską.
Oświetlenie. Właściwe oświetlenie stanowisk pracy ma zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo pracy. Oświetlenie powinno zapewniać:
— dobrą widoczność ruchomych części obrabiarki i obrabianego przedmiotu,
— brak ostrych cieni lub olśnienia,
— równomierność oświetlenia pola pracy i otoczenia.
Rysunek 20 przedstawia różne położenia źródła światła. Jako
najbardziej odpowiednią jasność oświetlenia, która powoduje najkorzystniejszą ostrość widzenia przyjęto 200 luksów.
Rys. 20. Położenie źródeł światła
Przyczyną wypadków przy pracy może być zarówno niedosta-. teczna jasność oświetlenia, jak i olśnienie wywołane jfc*zez blask lub jaskrawość powierzchni, spowodowane dużą ilością odbitej energii świetlnej. Olśnienie występuje również przy przejściu z ciemnych pomieszczeń do jasnych. Niebezpieczeństwo olśnienia występuje przy stosowaniu miejscowego oświetlenia silnym reflektorem, np. podczas jazdy samochodem w nocy.
W myśl przepisów wszystkie pomieszczenia do pracy powinny mieć bezpośrednie oświetlenie światłem dziennym doprowadzonym przez okna lub świetliki górne. Pozbawione światła dziennego mogą być jedynie pomieszczenia, w których przebywa się chwilowo, np. umywalnie i magazyny, lub gdzie światło dzienne jest szkodliwe, np. magazyny ogumienia.
Jasność oświetlenia dziennego zależy od bardzo wielu czynników, jak wymiarów i usytuowania otworów świetlnych, jasności ścian i sufitu, czystości szyb, oraz czynników niezależnych od nas, jak pory roku i dnia oraz stanu zachmurzenia.
Okna boczne w budynkach piętrowych powodują nierównomierne oświetlenie pomieszczenia, natomiast górne, stosowanie w budynkach jednokondygnacyjnych, stanowią jedyny sposób oświetlenia hal warsztatowych o dużej powierzchni. Oświetlenie mieszane otrzymuje się przy oknach bocznych i górnych.
Dla utrzymania dobrego oświetlenia dziennego konieczne jest okresowe czyszczenie okien oraz odnawianie ścian i 'sufitów. Do znacznego zmniejszenia jasności oświetlenia przyczyniają się ciemne i brudne sufity i ściany oraz zakurzone szyby. Oczyszczanie szyb wymaga łatwego dostępu do okien i w tym celu. powinny być przewidziane odpowiednie urządzenia, które umożliwiają bezpieczne wykonywanie tych czynności.
Brak takich urządzeń powoduje złą konserwację pomieszczenia, a więc pogorszenie jasności światła dziennego i może być przyczyną wypadków.
Przy sztucznym oświetleniu stosujemy wyłącznie energię elektryczną, a źródłami światła są żarówki i lampy jarzeniowe. Stosowane powszechnie żarówki stopniowo są wypierane przez lampy
Rys. 21. Rodzaje oświetlenia
jarzeniowe, bardzo oszczędne pod względem zużycia prądu i dające światło rozproszone, co zapobiega olśnieniu. Przy sztucznym oświetleniu można stosować różne sposoby rozmieszczania źródeł światła, a mianowicie: zlokalizowane (miejscowe), ogólne i ogólne lokalizowane.
25