DSCN0606

la patrinon 'pomagać matce’, plori perdon 'płakać z powodu zguby mi ridas lian narncon, pri lia naiveco albo je lia naiyeco 'śmieję $j! z jego naiwności’, pardoni malamikon 'wybaczyć wrogowi’, ale-pardoni al malamiko lian kulpon 'wybaczyć wrogowi jego wiu^

3)    na oznaczenie daty: lundon, la 25-an de majo 'w poniedziałek dnia

4)    na oznaczenie trwania czynności: ni restas en lernejo ses rojn 'przebywam w szkole sześć godzin’ ;

5)    na oznaczenie miary, ceny, wagi: la patrino aćetis mu kilogro, mon da sukero 'matka kupiła kilogram cukru’;

6)    na oznaczenie kierunku lub celu ruchu: kien vi irasl 'dokąd idziesz?’ mi iras lernejon 'idę do szkoły’;

7)    w wielu wypadkach wątpliwych: mi malsanas okulojn 'choruję na oczy’, mi ćeestas la kumenon 'jestem obecny na zebraniu’,

ardi żarzyć się, pałać	planti sadzić
autuno jesień	poemo poemat
celo eel	prezenti przedstawiać
ceesti być obecnym	prlntempo. wiosna
defali odpadać	prizorgo troska, staranie, opieka
eminenta wybitny, znakomity	projekti projektować
fajfi gwizdać, świstać	proverbo przysłowie
frosto mróz	rekompenci wynagradzać
hardi hartować	. rememori przypominać sobie
ideo idea	rikolto plon, żniwo
kiam kiedy	samideano współideowiec
kontrau przeciw	sekvanta następujący
kovrf okrywać, przykrywać	sekvi następować
kreski rosnąć	severa srogi, surowy
kreskajo roślina	sezono pora roku
kulpo wina	somero lato
łasi (pozostawić	spito przekór
ligi łączyć	śirmi chronić, ochraniać
logi wabić, nęcić	sviti pocić się
lukti borykać się, zmagać się	tenti kusić
naiva naiwny	Tana daremny
nego śnieg	yarii zmieniać się
nomigi nazywać się	versajo wiersz (utwór wierszowany)
obei słuchać, być posłusznym	vintro zima
pardoni wybaczać

Dum la lasta leciono ni diris, ke la jaro konsistas el tagoj, semaj-noj, monatoj. La piej malgranda parto de la jaro estas la tago, la piej granda estas la sezono. Tri monatoj formas unu sezonon. La tuta jaro havas kvar sezonojn kaj iii nomigas: printempo, somero, autuno kaj vintro. Sezonoj finigas kaj komencigas en marto, junio, semptembro kaj decembro.

La piej carma kaj bela sezono estas la printempo ^-.gi komencigas la 21-an de marto kaj finigas la 20-an de junio. Ci estas la tempo de aburida verdajo kaj floroj. Post printempo sekvas somero— gi estas la piej varma sezono. Somero komencigas la 21-an de junio kaj dauras gis la 20-a de septembro. Autuno estas rikolta, sed malgaja sezono, car en ći tiu sezono la arbfolioj flavifas kaj defalas teren. La lasta sezono estas la vintro — gi, estas tre malvarma sezono kaj ofte blanka. La malvarma, blanka nego kovras la teron kaj donas al kreskajoj la varmon. Tiamaniere gi §irmas ilin kontrau la frosto.

Se mi parolas pri sezonoj, mi devas prezenti al vi, lernantoj (-inoj) belan versajeton, kiun sendis al mi mia arniko el Budapesto Julio Baghy. Li estas unu el la piej eminentaj verkistoj kaj poetoj, kiu tre simpatias kun Polujo, car li estas hungaro. La proverbo diras: „poP, hungaro ^frata paro“. Do li sendis al miaj gekursanoj en januaro de la jaro 1960-a salutojn kun jena poemeto:

LA KYAR SEZONOJ

Printempe oni plantas, projektas kapo, koro; ni gaje fajfas, kantas dum iro al laboro ...

Somere oni ardas en celorića amo; esperó. vo!on hardas, ne tentas nin la vano ...

Autune oni pensas nur pri rikolta frukto; nin kieł rekompencas prizorgo, §vita lukto?

135