DSCN0752

Następny etap to pisanie tekstów na pomocniczej liniaturze (rys.

Dla ułatwienia opisywania rysunków mogą być stosowane specjalne wzórniki., Litery wykonujemy specjalnym piórem redis o średnicy płytki piszącef s równej żądanej grubości elementu pisma (rys. l-18a) lub ołówkiem o twardości HB odpowiednio przygotowanym. Pióro powinno całą powierzchnią płytki przylegać do papreru. Pióro napełnia się tuszem za pomocą patyczka płasko zaostrzonego lub szypułki pióra ptasiego. Zanurzanie pióra w buteleczce z tuszem nie jest wskazane, gdyż nadmiar tuszu powoduje zalewanie liter i powstawanie kleksów. Czasem używając wzorników do pisma stosujemy pióra lejkowe (rys. 1-186).

Rys. 3-18. Pióra rysunkowe; a — pióro redis, b — pióro lejkowe; 1 — obsadka, 2 — lejek z rurką, 3 — drucik

/ T Ł1 UL

URnhniRium:

Rys, 1-17. Przykład napisu na siatce

pomocniczej

Oprócz pochyłego pisma rysunkowego zwykłego norma przewiduje pismo wąskie i pismo szerokie. Na tych samych zasadach oparta jest konstrukcja pisma prostego.

Do najczęściej spotykanych "błędów popełnianych w pisaniu liter i cyfr należą: brak proporcji między poszczególnymi literami, niewłaściwe pochylenie pisma, nieodpowiednie rysowanie zaokrągleń w literach, nieodpowiednia do przeznaczenia napisu lub formatu papieru wysokość liter i cyfr oraz brak proporcji między wysokością litery a jej grubością.

1.9. PODZIAŁKI RYSUNKOWE

Zgodnie z normą PN/M-01065 stosujemy następujące podziałki rysunkowe: w powiększeniach — 2:1; 5:1; 10 :1; przy wielkości naturalnej — 1 :1; w zmniejszeniach — 1 :2; 1 :5; 1 :10; 1 :20; 1 :50; 1 :100; 1 :200; 1 :500. Dopuszczalne jest używanie w wyjątkowych wypadkach innych podziałek, zwłaszcza 1 :2,5, jeśli zapewnia to lepsze wyzyskanie powierzchni rysunku.

Na jednym arkuszu rysunkowym możemy umieścić rysunki w różnych podziałkach. Wówczas konieczne jest, aby w polu tabliczki rysunkowej zostały podane wszystkie podziałki, przy czym podziałki pomocnicze, odpowiadające mniejszości rysunków, podaje się zmniejszonymi cyframi. Poza tym przy każdym rysunku wpisuje się właściwą dla danego rysunku podziałkę cyframi pełnej wysokości. Jeśli dany rysunek sporządzony jest w jednej podziałce, to wystarczy napisać ją w odpowiednim miejscu tabliczki.

2. RYSUNEK GEOMETRYCZNY KONSTRUKCYJNY

2.1.    OZNACZANIE, WYKREŚLANIE I WYMIAROWANIE ELEMENTÓW

PODSTAWOWYCH

2.1.1.    Punkt, prosta, płaszczyzna

Podstawą wykonania każdego rysunku technicznego jest wyznaczenie szeregu punktów na płaszczyźnie przeznaczonego na ten cel arkusza papieru. Punkty łączy się liniami. Linie zamknięte, ograniczając w ten sposób część płaszczyzny, wyznaczać będą figury płaskie. Podstawowymi utworami geometrycznymi w geometrii płaskiej (planimetrii) są: punkt, linia prosta i płaszczyzna (powierzchnia płaska).

Punkt, prosta i płaszczyzna są pojęciami pierwotnymi, powszechnie znanymi, nie ma więc potrzeby ich określenia. Punkt na rysunku oznacza się dwiema liniami przecinającymi Się, a w rysunkach wykonywanych tuszem punkt oznaczamy maleńkim kółeczkiem za pomocą zerownika. Punkty oznacza się na rysunkach'dużymi literami.

Linia jest śladem punktu poruszającego się w przestrzeni. Rozróżniamy linie: proste, krzywe (faliste i łamane). Przy wykonywaniu rysunku należy w pierwszej fazie posługiwać się liniami cienkimi. Linie takie otrzymamy wówczas, gdy użyjemy w tym celu ołówka twardego, np. 2H. Nie naciskając zbytnio ołówka podczas kreślenia takiej linii, mamy możność ją zetrzeć, nie zostawaj ąc na papierze śladu. Przy pogrubianiu niektórych linii w końcowej fazie wykonywania rysunku należy ściśle przestrzegać, żeby linia pogrubiona pokryła limę cienką symetrycznie.

2.1.2.    Wymiarowanie odcinków i kątów (pojęcia ogólne)

Rys. 2-1 przedstawia prostokąt i trójkąt, których boki (odcinki linii prostej) i kąty zostały odpowiednio zwymiarowane za pomocą linii i liczb wymiarowych. W wymiarowaniu należy przestrzegać następujących zasad ogólnych: 1) Linię wymiarową należy rysować linią cienką, równolegle do wymiarowanego odcinka w odległości co najmniej 6 mm i zakończyć obustronnie strzałkami ostrzem swym dotykającymi linii pomocniczych. 2) Liczby wymiarowe należy

23