DSCN0755

B, otrzymamy średnicę tego okręgu. Prosta łącząca punkt B z punktem JVf daje rozwiązanie zadania.

3. Wykreślanie prostej prostopadłej z końcowego punktu A odcinka AB (rys. 2-8c). Od punktu A odkładamy na prostej pięć dowolnych, lecz równych odcinków, np. o. Promieniem równym 3a rysujemy łuk z punktu A. Z punktu C promieniem równym 5a rysujemy łuk do przecięcia z poprzednim lukiem “i otrzymujemy punkt D. Łącząc punkt D z punktem A, otrzymujemy rozwiązanie zadania.

2«Ł3. Podział odcinka na równe części

Dzielenie odcinka prostej na równe części metodą połowienia. Jeśli mamy podzielić dowolny odcinek na 2, 4, 8 itd. równych, części, posługujemy się tzw. metodą połowienia (rys. 2-9). Dany odcinek linii prostej 'AB dzielimy najpierw na 2 równe części. Nóżkę cyrkla stawiamy w punkcie A i promieniem większym niż połowa odcinka zataczamy łuk. Następnie przenosimy

nóżkę cyrkla do punktu B i, nie zmieniając wrielkości promienia, zataczamy łuk do przecięcia z poprzednim lukiem. Łącząc punkty C i D przecięcia się łuków linią prostą, otrzymamy w przecięciu z odcinkiem AB punkt O, który jest środkiem odcinka AB. Jeśli dany odcinek chcemy podzielić na 4 równe części, powtarzamy tę samą konstrukcję dla każdej jego połowy.

Geometryczny podział odcinka prostej na dowolną liczbę równych części. Mamy podzielić odcinek CD na 3 równe części (rys. 2-10). Z punktu C prowadzimy prostą pomocniczą CN, na której odkładamy dowolny odcinek CK trzy razy, otrzymując w ten sposób punkty K, L, M. Łączymy punkt M z .punktem D i przez punkty K i L prowadzimy proste równoległe do MD, otrzymując punkty E i F, dzielące dany odcinek na trzy równe części.

2.3.4. Podział odcinka na części w określonym stosunku

Dany odcinek AB podzielić w stosunku 5 : 3 (rys. 2-11). Z punktu A' pod dowolnym kątem (najlepiej ostrym) prowadzimy pomocniczą prostą, na której odkładamy osiem dowolnych odcinków jednakowej długości (5 -f- 3). Punkt

B łączymy ż punktem 8 linią prostą, a przez punkt 5 prowadzimy do niej równoległą, która przetnie dany odcinek AB w punkcie C. W ten sposób odcinek AB został podzielony w stosunku 5 : 3 (AC : CB = 5 :3).

Narysować odcinek AC równy 1,3 danego odcinka AB (rys. 2-12). Z punktu A pod dowolnym kątem prowadzimy pomocniczą prostą, na której odkładamy

Rys. 2-11. Podział odcinka na części w stosunku 5;3

odcinek AL równy 100 mm, a następnie wyznaczamy punkt K odległy od punktu A o 130 mm, zgodnie ze stosunkiem liczbowym 100:130= 1:1,3. Z kolei łączymy linią prostą punkty L i B oraz rysujemy linię równoległą z punktu K dó przecięcia się z linią przedłużenia odcinka AB w punkcie C. Odcinek AC będzie poszukiwanym odcinkiem.

2.3.5. Różne sposoby rysowania kątów

W rysunkach technicznych najczęściej spotykamy się z rysowaniem kątów przy użyciu trójkątów i przykładnicy. Za pomocą dwóch trójkątów (rys. 2-13) możemy wykreślić kąty; 45° i 135°; 60° i 120°; 30° i 150°; 75° i 105°; 15° i-165° oraz kąt 120°.

29