DSCN0776 (2)

W-

Instytut    FilslaeilPolskiej UMCS

biblioteka

Nr inw. _

Redakcja Biblioteki Narodowej JAN BŁOŃSKI i MIECZYSŁAW KLIMOWICZ

Sekretarz Redakcji Barbara Jasińska

Redaktor tomu: Maria Tłustochowska Redaktor techniczny: Krystyna Oliwa

Wydanie publikacji dofinansowane przez Komitet Badań Naukowych Zrealizowano przy pomocy finansowej Ministerstwa Kultury i Sztuki

Copyright by Zakład Narodowy im. OssołiĄskich — Wydawnictwo. Wrocław 1996

Printed m Połartd

ISSN 0208-4104 ISBN 83-04-04249-5

ZNiO, Wrocław. Oddział w Krakowie 1996. Wydanie ( Objętość: ark. wyd. 32,70; ark. druk 19.62 f x32) SC. „DRU KRÓL . Kraków, al. 29 Listopada 46

WSTĘP

I. GENEZA „POPIOŁÓW’ I PRACA NAD NIMI

„Obok mojego okna stoją świerki. Tak ślicznie szumią, że chyba zacznę początek mojej nowej powieści, która się właśnie od takiego szumu zaczyna”¹ — tak pisał Stefan Żeromski 18 sierpnia 1899 r. z Zakopanego do żony, Oktawii. I to jest pierwsza zapisana przez pisarza wiadomość o Popiołach, które zaczynają się od opisu drzew Puszczy Świętokrzyskiej i ich szumu. Żeromski był wtedy jeszcze bardzo zajęty pracą nad Ludźmi bezdomnymi. Ale ta nowa powieść, o której pisarz myślał i do której zbierał materiały, od dawna już w nim żyła. O tym jak intensywnie, świadczyć może list o kilkanaście dni późniejszy, w którym na wiadomość o narodzinach pierworodnego syna, po słowach głębokiego wzruszenia, pisał Żeromski: „Chciałbym żeby się nazywał Adam, bo pod cieniem naszej miłości do Mickiewicza się począł. Na drugie imię może mieć Rafał”².

Imiona syna, imię Mickiewicza oraz imię bohatera tworzonej powieści, spotykają się tu razem dając świadectwo nierozdzielno-ści i najściślejszego związku życia pisarza z tworzoną przezeń

i*

1

   List do Oktawii z dnia 18 VIII 1899, cyt. za: Stanisław Eile i Stanisław Kasztelowicz, Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości, wyd. II poprawione i uzupełnione, Kraków 1976, s. 201. W dalszym ciągu odwołując się do tej fundamentalnej pracy stosować się będzie skrót: Kai.; z kolei cytaty z Popiołów oznaczane będą w nawiasie po cytacie (cyfra pierwsza oznaczać będzie tom, z którego cytat pochodzi, cyfra druga stronę).

2

   List do Oktawii z września 1899, Kai. s. 203.