Należy tu zwrócić uwagę, że poszczególne półprzekroje oznaczamy kolejnymi literami alfabetu (A-A, B-B). Kreskowanie obu półprzekrojów jest przesunięte względem siebie o połowę podziatki (odstępu kresek) z zachowaniem zgodnego kierunku.
Jeśli przedmiot ma dwie płaszczyzny symetrii, wzajemnie do siebie prostopadłe, możemy go narysować w rzutach na płaszczyzny prostopadłe do jednej lub dwóch płaszczyzn symetrii za pomocą: a) półwidoku i ćwierćprzekroju (rys. 5-16), b) ćwierćwidoku i półprzekroju (rys. 5-17), ę) półprzekroju i ćwierć* przekroju (rys. 5-18).
Rys. 5-16. Przedmiot symetryczny Rys. 5-17. Podobnie symetryczny względem dwóch płaszczyzn w pół- przedmiot w półprzekroju i ćwierć-widokn i ćwierćprzekroju widoku
Rys, 5-18. Przedmiot symetryczny w półprzekroju i. ćwierćprzekroju
Przedmiot symetryczny względem trzech wzajemnie prostopadłych płaszczyzn można przedstawić w rzutach na płaszczyzny prostopadłe do dwóch płaszczyzn symetrii za pomocą: a) ćwierćwidoku i ćwierćprzekroju (rys. 5-19o), b) dwóch ćwierćprzekrojów rys. 5-196.
Przedmiot osiowo symetryczny posiadający n płaszczyzn symetrii przechodzących przez tę oś i dzielących przedmiot na ji równych części można przedstawić w rzucie na płaszczyznę prostopadłą do mej za pomocą widoku lub przekroju powtarzającego się wycinka (rys. 5-20).
Rys. 5-21. Przedmiot osiowo symetryczny względem kilku płaszczyzn w widoku lub w przekroju powtarzającego się wycinka
Przedmiot obrotowy może być przedstawiony w rzucie na płaszczyznę równoległą do osi tego przedmiotu za pomocą półprzekroju (rys. 5-21).
5.2.4. Przekroje łamane zwykłe i wyprostowane, rozwijanie przekrojów łamanych
Przekroje łamane zwykłe stosujemy wówczas, gdy chcemy w jednym rzucie uwidocznić kilka szczegółów budowy przedmiotu; płaszczyzny przekrojów nip mogą być ukośne do płaszczyzn rzutów. ■
Na rys. 5-22 przedstawiono płytkę z otworami różnego kształtu w dwóch rzutach: w rzucie poziomym w widoku i w rzucie pionowym w przekroju ła-
A-A
31! |
1 |
i |
H |
I | |||
A-A
— —1 | ||||
| _L |
■ |
a |
Rys. 5-22., Oznaczanie przekroju łamanego
A
t
Rys. 5-23. Przedmiot w przekroju łamanym wyprostowanym
manym zwykłym. Rzut przekroju nastąpił po przecięciu płytki trzema płaszczyznami, z których dwie do siebie równoległe są zasadniczymi płaszczyznami przekroju, a jedna (mniejsza) do nich prostopadła odgrywa rolę pomocniczą. Krawędzi powstałej po przecięćiu płaszczyzną pomocniczą nie rysuje się na rzucie przekroju.
Do przedstawienia paru szczegółów przedmiotu za pomocą przekroju ła-manego, którego jedna z płaszczyzn zajmuje położenie ukośne względem płaszczyzn rzutów, stosujemy wyprostowanie przekroju łamanego (rys. 5-23 i 5-24). Gdybyśmy narysowali rzut takiego przekroju bez wyprostowania, otrzymalibyśmy rysunek, który zamiast wyjaśnić zaciemniałby zrozumienie konstrukcji przedmiotu. Ten sposób nazywamy wyprostowaniem przekroju łamanego. Na rys;. 5-23 i 5-24 widzimy przykłady "wyprostowania przekrojów dokonanych w płaszczyznach nachylonych do płaszczyzn rzutów pod kątami 60° i 45°. Płaszczyzny te zostały obrócone (w wyobraźni) do wspólnych płaszczyzn rzutowania: na rys. 5-23 do płaszczyzny przechodzącej przez poziomą oś symetrii rzutu poziomego, a. na rys. 5-24 do płaszczyzny przechodzącej przez pionową oś symetrii rzutu pionowego. Oba przykłady dowodzą, że nie należy rysować zniekształconych rzutów przekrojów.
Na rysunkach złożeniowych przekładni zębatych stosujemy czasem roz-
7* 99