trwałych. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z regulacjami podatkowymi wartości niematerialne i prawne mogą być amortyzowane:
a) metodą liniową - także przy zastosowaniu stawek podwyższonych i ustalanych indywidualnie,
b) metodą amortyzacji jednorazowej, jeżeli ich wartość początkowa nie przekracza kwoty 3500 zł.
Ponadto przepisy podatkowe regulują także okresy amortyzowania niektórych wartości niematerialnych i prawnych. Okresy te są następujące:
• dla licencji i praw autorskich - 2 lata,
• dla wartości firmy - 5 lat,
• dla kosztów prac rozwojowych - 3 lata.
Ewidencja amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, niezależnie od stosowanej metody przebiegać będzie następująco:
Schemat 4.4.
Ewidencja odpisów amortyzacyjnych
Umorzenie
środków trwałych_ _Amortyzacja
_odpis amortyzacyjny (umorzeniowy)
Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych
odpis amortyzacyjny (umorzeniowy)
Drugą grupę odpisów korygujących wartość brutto środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości. Dotyczyć to może sytuacji, gdy zachodzi prawdopodobieństwo, że środek trwały (wnip) nie przyniesie w przyszłości korzyści ekonomicznych dla podmiotu gospodarczego lub nie jest on przez ten podmiot kontrolowany. Trwała utrata wartości ma miejsce w wyniku zmiany technologii produkcji, przeznaczenia środka do likwidacji, wycofania z użycia lub innych przyczyn. W takim przypadku dokonuje się odpisu aktualizującego wartość środka w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Chodzi o doprowadzenie wartości początkowej środka trwałego wynikającej z ksiąg rachunkowych do jego realnej wartości. Odzwierciedla ją cena sprzedaży netto środka (cena możliwa do uzyskania za niego, pomniejszona o obciążenia i nieodzowne koszty), a przy jej braku ustalona w inny sposób wartość godziwa.
Jeżeli przeznaczenie do likwidacji lub wycofanie z użycia następuje wskutek zdarzeń losowych lub innych zdarzeń nie związanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności wówczas odpis aktualizujący może obciążyć starty nadzwyczajne.
W sytuacji, gdy ustała przyczyna dokonania odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzedniego odpisu zwiększa wartość środków trwałych i podlega zaliczeniu do pozostałych przychodów operacyjnych.
Analogiczne zasady dokonywania odpisów z tytułu trwałej utraty wartości dotyczą także wartości niematerialnych i prawnych.
86