DSCN0892

WHT1

presjonistów, obdarzył Micińskiego mianem czwartego wieszcza, stai wukt go ponad Żeromskim¹ Wyspiańskim, akcentowa] nowatorstwa oryginalność; Według Stuca, Misiński znakomicie łączy) postawę poety. podejmującego ^eksperymenty nowej formy”, z rolą ducłn-weg# przywódcy narodu.¹⁸ Przekonanie o prekursora iwie Micińskiego najl dobitniej wyraził Witkacy w znanym stwierdzeniu! „Jeden Micińsll wskazuje ten rzut, raczej tygrysi skok w przyszłość nowej sztuki całego świata."³*

Kazimierz Czachowski wskazywał na zbieżność tej liryki z poezją Józefa Czechowicza ze względu na „bujność wyobraźni, śmiałość obrazowania poetyckiego” W swej syntezie Obraz współczesnej litera• tury polskiej 1884 198.1 rekapitulował opinio krytyków, umieszcza-jąc jednocześnie poezję autora Nietoty w kanonie literatury polskiej: .jeden z najsubtelniejszych i najświetniejszych liryków polskich”.⁴¹ Al* trzeba zauważyć, iż powyższe opinie nie były wsparte szczegółowymi interpretacjami ani nie odwoływały się do nowych edycji poezji, bo tych w Dwudziestoleciu nie było.

W okresie powojennym, po anomaliach socrealizmu, zainteresowanie poezją (i całą twórczością) Micińskiego systematycznie wzrasta, Pojawiają się nowe wydania i studia, które potwierdzają i uzasadniają sąd Czachowskiego, Sygnalizuję tylko najważniejsze propozycje badawczej refleksji, która rozwija się w trzech kierunkach: określa miejsce tej poezji wśród prądów artystycznych, wskazuje ni podstawowe zasady organizujące świat poetycki Micińskiego, propo-nuje nowe konteksty interpretacyjne.

Juz w Kir, l roku Kazimierz Wyka w podręcznikowym Zarysie //• teratury polskiej IHH4 1925 uznał Micińskiego za głównego przedstawiciela nurtu ekspresjomstycznego (czy jak później nazywano-preekspresjonistycznego) w Młodej Polsce. Tezę tę uzasadnił Jan Prokop, najpierw w studium poświęconym ostatniej fazie epoki, Z prze-

^1M <1 St,,r. Imlru./n Mu tt‘ttihi‘‘eo „Knuti 1‘uUomhtn", „NliJlOUl", „Xitittr FiiUHt", I'fv xn«(i 1920,

^ ^ 1 Witki**wir/. bor mai na wartości dzid Tnileuaaa Miclóakiago, „WigdoinołM IjUtruckH^' 1926, nr 12.

^ Citwhowłki. NajmWftm polaka twórczość literacka tBfttb-1UH7, f .wó w 1

• 94-

^ł ^    Ohrag wapóle t§an$) h teratury polaki*) t$$4^mi&89,1 /wAw 19,'M,

•- 79.

mian w literaturze polskiej lal 1907-1917, później w jedynej mono grafu poezji Micińskiego - Żywioł wyzwolony.

Prokop nawiązał również do intuicyjnego sądu Juliana Ki -zyża-! newskiego⁴² i wskazał barokowych patronów liryki Micińskiego. Moi I liwość odczytania twórczości autora Xiędza Fausta w kontekście szeroko rozumianego barokowego światoodczucia zaproponowali w swych szkicach Antoni Czyż i Jerzy Sosnowski (zob. bibliografia).

Związki poezji Micińskiego z symbolizmem opisała Maria Podra-! za-Kwiatkowska w fundamentalnym studium Symbolizm i symbolika u> poezji Młodej Polski, podkreślając oryginalność rozwiązań artystycznych Micińskiego na tle poetyckiej praktyki epoki.

Mniej uwagi poświęcono Micińskiemu prekursorowi surrealizmu, I a taką rolę przyznawał poecie Jan Józef Lipski we wstępie do powo I jcnnego wyboru wierszy (1957).

Podstawową zasadę organizującą świat, poetycki Micińskiego naj* I wcześniej wskazał Erazm Kuźma Najpierw w artykule opatrzonym I sugestywnym tytułem Tadeusz Miciński - poeta oksymoronu (1974), później w obszernym studium Oksymoron jako past semantyczny I w twórczości Tadeusza Micińskiego (1979) udowodni! obecność za I sady łączenia przeciwieństw na różnych poziomach organizacji tek I stu, Wielokrotnie potwierdzona rozpoznanie Kuźmy, opisując różne warianty oksymoronu i szerzej - paradoksu, występujące w taj po-I ezji. Uczynili to między innymi Jan Prokop we wspomnianej monografii, Wojciech Gutowski w artykule Chaos czy ład? Symbolika re-integracji we wczesnej twórczości Tadeusza Micińskiego (1979) oraz w książce W poszukiwaniu życia nowego. Mit a Światopogląd w twór-[ czości Tadeusza Micińskiego (1980), ostatnio zaś Jarosław ł.awski w książce Wyobraźnia lucyferyczna. Szkice o poemacie Tadeusza Mi-I cińskiego „Niedokonany. Kuszenie Chrystusa Pana na pustyni" (1995).

Mniej sprawdzono propozycję Edwarda Balcerzana (Przestrzenie Tadeusza Micińskiego, 1971), który za podstawową zasadę konst.ru k I cyjną tej poezji uznał dualizm przestrzeni przedstawionej (przestrzeń I snu i jawy).

« 7,oh. J Kr xyfcnnow«ki, NptwotHtinlyfm polthi, Wrocłitw 1071* •. 40.