DSCN1448

Model ukrytych funkcji pracy Marii Jahody

Mana Jahoda (1982) w swojej koncepcji pracy podkreśla dwie jej funkcje; ekonomiczną i psychologiczną. Funkcja ekonomiczna pracy jest jawna, pozwala osiągnąć środki do życia. Psychologiczna funkcja pracy nie jest rak widoczna, ale równie ważna. Praca jest źródłem aktywności człowieka, odporności psychicznej oraz optymizmu życiowego. Dodatkowe funkcje pozaekonomiczne zatrudnienia polegają na identyfikacji z grupą zawodową i organizacją. Praca zarobkowa strukturalizuje czas, nadając rytm dniom (rozpoczęcie dnia, aktywność zawodowa, prace domowe, zakupy, rozrywka itd ), miesiącom, latom, określa status społeczno-zawodowy człowieka oraz umożliwia zdobywanie większego doświadczenia społecznego i sprzyja zaangażowaniu obywatelskiemu i społecznemu. Według autorki różnorodność funkcji, jakie spełnia praca powoduje, że jakakolwiek praca jest zawsze lepsza niż brak pracy. Żadna inna aktywność nie spełnia wszystkich funkcji pracy. Brak pracy oznacza deprywację wartości ekonomicznych oraz psychologicznych. Bezrobocie rodzi same niekorzystne skutki we wszystkich obszarach życia człowieka, w przeżywaniu psychologicznym, zdrowiu i relacjach z innymi.

Znaczenie pracy w modelu witaminowym Petera Warra

Peter Warr (1987) opisuje znaczenie pracy dla zdrowia człowieka w kontekście właściwości środowiska pracy i indywidualnych cech pracownika. Zależnie od natężenia wymiarów pracy oraz cech indywidualnych, zatrudnienie może poprawiać lub pogarszać zdrowie psychiczne. Wpływ środowiska pracy na jednostkę Warr porównuje z oddziaływaniem witamin w organizmie ludzkim. Niektóre cechy pracy wpływają na człowieka zgodnie ze wzorem działania witamin C i E (constant effect—„stały skutek”), inne tak, lak działają witaminy A i D (additional dekrement—„szkodliwy nadmiar”). Działanie witamin C i E polega na polepszeniu zdrowia psychicznego wraz ze wzrostem ich natężenia, zaś po przekroczeniu pewnego optymalnego poziomu, dalszy wzrost nie prowadzi do poprawy samopoczucia, które pozostaje na dość wysokim poziomie ale constans. Wymiarami kształtującymi zdrowie w taki sposób są bezpieczeństwo pracy, szacunek związany z pozycją społeczną i wynagrodzenie pieniężne. Te właściwości pracy, które iziałają zgodnie z wzorem witamin A i D początkowo wpływają wprost jroporcjonałnie na dobrostan psychiczny, a po przekroczeniu średniego