DSCN2323

666 j. ANDRZEJEWSKI. MIAZGA

Jest rzeczą ogólnie znaną, że wiele spośród żółwi może zu pełnie albo prawie wciągnąć głową i kończyny.

Od pradawnych czasów żółwie lądowe bywają trzymane w niewoli. Niektóre przeżywały w niewoli 70, 100, a nawet 150 lat.

Żółwie lądowe piją rzadko, ale dużo na raz.

Nie do uwierzenia, jak długi czas żółwie mogą żyć bez je-dzenia — ba, nawet nie oddychając.

Żółwie są wysoce wrażliwe na zdawałoby się niegroźne wpływy zewnętrzne, tylko że cierpią nie okazując tego, co sprawia wrażenie, że mogłyby znieść wszystko.

W niewoli żółwie większą część dnia jedzą. W tej czynności pozwalają sobie przeszkodzić tylko wówczas, kiedy się je mierzy lub waży. Wywiera to zresztą na nie tak głębokie wrażenie, że przez wiele dni potem okazują zmniejszony apetyt. Podobnie odwiedziny obcych osób w ich pomieszczeniu wyprowadzają je ze zwykłego spokoju, natomiast wizyty dozorcy nie robią na nich najmniejszego wrażenia, z czego można wnosić, że go znają. Gdy siądzie się im na grzbiecie, gładząc połączenia między tarczami grzbietowymi, można je łatwo skłonić, by podniosły się z ziemi i przewiozły swego jeźdźca. Osiągnąć to łatwo, gdy się je łaskocze w partii karkowej.

W niewoli można żółwie łatwo wyżywić gotowanym ryżem i odpadkami z kuchni.

Wydaje się, że żółwie błotne, żyjąc jedynie w okolicach wi Igotnych, są specjalnie wyćwiczone w ukrywaniu się. Niby to beztrosko wygrzewają się na brzegu w promieniach słońca, skoro jednak podkraść się do nich blisko i próbować sięgnąć po nie ręką, znikają bezgłośnie.

Żółwie błotne bardzo szybko reagują, jeśli zostały zaniepokojone, a niektóre okazują niewiarygodną ostrożność. Umieją wyszukiwać sobie korzystnie położone kryjówki i czynią użytek z uprzednio nabytych doświadczeń.

Najbardziej uderzającymi cechami żółwia morskiego, jadalnego, są: towarzyskość i pokojowe usposobienie.

Szylkret⁵⁴ tylko wtedy łatwo się odłącza od kości pancerza grzbietowego, gdy się dość mocno ogrzeje. Wobec tego nieszczęsne żółwie zawiesza się nad ogniem i przypieka tak długo, aż skutek zostanie osiągnięty⁵⁵.

BRACTWO ŻÓŁWIOWE

Komitet Wykonawczy: przewodniczący - Andrzej Wajs; wiceprzewodniczący - Michał Hajewicz, sekretarz jednego z wiceprezesów Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk; sekretarz - Joanna Tuszewska, sekretarka prezesa Państwowego Instytutu Prasowego; członkowie: Jacek Linowski, urzędnik w Biurze Budżetowo-Gospodarczym Generalnej Prokuratury; Leszek Klon, inżynier dźwięku zatrudniony w Polskim Radio; Konrad Henner, referent w Ministerstwie Handlu Zagranicznego.

Niektórzy członkowie: Gerald Bar z Instytutu Maszyn Matematycznych Polskiej Akademii Nauk; Bronisław Bocz-kowski, inżynier technolog z Fabryki Samochodów na Żeraniu; Wiesław Dworzak, dziennikarz; Agnieszka Grudzińska, lekarka pracująca w Instytucie Reumatologicznym; Maciej Grudziński, chirurg; Zbigniew Jodełka, pracownik naukowy w Instytucie Spraw Międzynarodowych; Paweł Kuczyński,

⁵⁴    szylkret - tworzywo uzyskiwane z pancerzy żółwi morskich, ma postać lekko przezroczystych płytek rogowych.

⁵⁵    A. Brehm, Życie zwierząt. Ryby, plaży i gady, pod red. J. Żabińskiego, Warszawa 1967; cytaty (niedokładne) pochodzą z rozdziału Żółwie (Testudines lub Clielonia), przeł. Z. Stromcnger, s. 265-296.