DSCN2409

60

Andrzą Misiak

miała natomiast ustawa zmieniająca ustawę o Policji z dnia 21 lipca 1995 r.¹, która weszła w życie z dniem 12 października 1995 r.

Przede wszystkim zlikwidowano policję lokalną. Unormowanie straży gmin-nych w ustawie o Policji od samego początku nie było najszczęśliwszym rozwiązaniem i spotykało się ze słuszną krytyką. Sama idea jednak była dobra, o czym świadczy choćby liczba posterunków utworzonych w niektórych regionach i owocne współdziałanie z Policją¹. Zasadniczym mankamentem w koncepcji policji lokalnej było ograniczenie jej do gmin wiejskich, czyli terenów, gdzie najbardziej potrzebni są jednak wysoko wykwalifikowani policjanci, chociaż ustawa bynajmniej nie zabraniała tworzenia tego rodzaju służb w gminach miejskich. Po uchyleniu przepisów o Policji lokalnej, koncepcja ta rozszerzona została w 1997 r. w ustawie o strażach gminnych².

Przy powoływaniu i odwoływaniu komendantów wojewódzkich i rejonowych dodany został wymóg zasięgnięcia opinii sejmiku samorządowego, obok wymaganej dotychczas opinii wojewody. Przekazanie sejmikowi samorządowemu uprawnień do opiniowania stanowiska komendanta rejonowego spotkało się jednak ze słuszną krytyką, gdyż w sejmiku większość członków reprezentowała teren, na którym komendant rejonowy nie będzie urzędował nie mogło być więc mowy o żadnej z nim współpracy ani możliwości wpływania na jego działalność³.

Istotne w swej wymowie zmiany dotyczyły treści art. 11 ustawy o Policji. Przepis tego artykułu w swej dotychczasowej treści ograniczał upoważnienie organów administracji ogólnej i samorządu terytorialnego jedynie do możliwości żądania od organów Policji, wyjaśnień w sprawach związanych z organizacją wewnętrzną i wykonywaniem zadań Policji oraz przywrócenia stanu zgodnego z porządkiem prawnym. Po nowelizacji art. 11 otrzymał następujące brzmienie: „Właściwe organy Policji na żądanie wojewody, wójta lub burmistrza (prezydenta) miasta, są obowiązane do przywrócenia stanu zgodnego z porządkiem prawnym lub podjęcia działań zapobiegających naruszeniu prawa".

Tak więc wojewodowie i organy samorządu terytorialnego uzyskali pełne prawo wydawania Policji poleceń i stawiania przed nią zadań praktycznie we wszystkich sytuacjach zarówno już po naruszeniu porządku prawnego (zobowiązanie do podejmowania działań represyjnych), jak i w sytuacjach, kiedy naruszenie prawa mogło dopiero nastąpić (zobowiązanie do podejmowania działań prewencyjnych). Należy więc podkreślić, że zmiany wprowadzone nowelą z dnia 21 lipca 1995 r. w istotny sposób rozszerzyły zakres uprawnień wojewody i organów samorządowych wobec Policji, zmieniając zasadniczo

1

Ustawa z dnia 21 lipca 1995 r. o zmianie ustaw: o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 515).

2

> Por. J. Czapska, J. Wójciklowlcz, Policja w f/iulcncilstwie ohyuuMttim. Zakamycze 1999. a. 46.

• Zob. ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. oStrażach Gminnych (Dz. U. Nr 123. poz. 779).

3

Por. J. Widać ki. P. Sarnecki, Ustrój i organizacja Policji ti> Polsce..., s. 32.