Rozpoznanie różnicowe:
1. Złuszczające zapalenie skóry Leinera (erythrodermia desquamaliva Leiner) różni się łojotokowymi strupami na skórze głowy i twarzy, powolnym przebiegiem. niewystępowaniem zmian pęcherzowych, zaburzeniami czynności fagocy-tamej leukocytów wielojądrzastych oraz defektem inhibitora S komponenty dopełniacza (komplementu) (C5) 1 p. Wyprysk łojotokowy noworodków, str. 176.
2. Toksyczna nekroliza naskórkowa (twcic epidermal necrolysis - TEN) różni się częstym zajmowaniem błon śluzowych, dłuższym przebiegiem, obrazem histologicznym (pęcherz jest podnaskórkowy, w SSSS natomiast bardzo powierzchowny. akantolityczny): najczęściej ma pochodzenie lekowe.
Leczenie. Podstawowe znaczenie mają antybiotyki, głównie półsyntetyczne penicyliny i cefałosporyny. KortjjjTOteroid^ajrzęciwwskązane. Należy podawać pozajelitowo płyny \vieloe!ektrolltowe^a3rwoparźeniaćłi^zcźegółowe leczenie - p. Leki najczęściej stosowane w ropnych chorobach skóry, str. 51.
Streptodermiae
Erysipelas
Definicja. Jest to ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej, cechujący się wy soką temperaturą ciała i szybkim przebiegiem.
Etiopatogeneza. Zakażenie paciorkowcowe skóry następuje w wyniku bądź urazów mechanicznych, bądź upośledzenia krążenia żylnego lub chłonnego (róża nawrotowa), bądź też przedostaje się do skóry z wewnątrzustrojowych ognisk zakaźnych. Najczęściej czynnikiem wywołującym są paciorkowce grupy A, rzadziej G lub C. Podobny do róży obraz kliniczny może powodować również gronkowiec złocisty.
Objawy i przebieg. Zmiany skórne polegają na obrzęku i ostrym stanie zapalnym skóry i tkanki podskórnej oraz bardzo wyraźnym, stromym, jakby obwałowanym, ich odgraniczeniu od otoczenia (ryc. 20). Kształt ogniska jest nieregularny, często występują smugowate wypustki związane z szerzeniem się zakażenia drogą naczyń chłonnych. Spoistość ogniska jest na ogół dość znaczna; skóra jest wygładzona. jakby napięta i lśniąca.
W wyniku gromadzenia się płynu wysiękowego w warstwie brodawkowej może dojść do oddzielenia się naskórka i powstania pęcherzy (erysipelas bullosum).
Niekiedy dołączają się objawy krwotoczne (erysipelas haemorrhagicum) (ryc. 21). W ciężkich przypadkach może dojść do martwicy i zgorzeli (.erysipelas gangraenosum).
Jeśli zmiany chorobowe szerzą się drogami chłonnymi, róża nosi nazwę pełzającej lub wędrującej (erysipelas migrans).
Umiejscowieniem najczęstszym jest twarz; punktem wyjścia są na ogół błony śluzowe nosa i jamy ustnej. Również kończyny, zwłaszcza dolne, stanowią częstą lokalizację zmian.
Objawy podmiotowe polegają na bólu i pieczeniu.
Ryc. '■■> ó?.a (erysipelas) w obrębie ramienia i Ryc. 21. Róża krwotoczna i pęcherzowa (ery-
przed: >-«i inia. Zwraca uwagę bardzo wyraźne sipelas haemorrhagicum et bullosum), odgrr?i.. swe od otoczenia.
Początek choroby jest nagły. Wystąpieniu zmian w skórze towarzyszy wysoka temperatura (do 40-41°C), dreszcze, objawy ogólnego rozbicia. Zmiany ustępują bez pozostawienia blizny z wyjątkiem postaci zgorzelinowej.
Powikłania. Mogą pojawiać się nawroty (erysipelas recidmms), które występują zazwyczaj w miejscach uprzednio zajętych. Następstwem może być trwały obrzęk, głównie w obrębie twarzy, narządów płciowych lub kończyn, tzw. słonio-wacizna (elephantiasis).
Powikłaniami mogą być również:
- ropowica (phlegmona) w razie zmian ropnych w tkance podskórnej
- zapalenie naczyń chłonnych i żylnych (lymphangiitis et thrombophlebitis).
Rozpoznanie ustala się na jrodstawie: 1) wystąpienia ostrego stanu zapalnego,
bardzo wyraźnie odgraniczonego od otoczenia, 2) nagłego początku i szybkiego przebiegu oraz 3) podwyższenia temperatury i dreszczy. W przypadku typowym rozpoznanie jest łatwe.
Rozpoznanie różnicowe:
W przypadku umiejscowienia zmian na kończynachj
1. Zakrzepowe zapalenie żył z żywym odczynem zapalnym skóry iperi- et thrombophlebitis) różni się stwardnieniem i bolesnością w przebiegu żyły, mniej wyraźnym odgraniczeniem ognisk zapalnych.
2. Ostre kontaktowe zapalenie skóry (contact dermatitis) różni się niewystępowaniem wysokiej temperatury i dreszczy.
47