Umiejscowieniem najczęstszym są kończyny po stronie prostowników (okolica łokci i kolan) oraz pośladki, rzadko zajęta jest również twarz (tuberculid acneifor-mis\
Przebieg jest na ogół przewlekły, z zaostrzeniami wiosną i jesienią.
Rozpoznanie ustala się na podstawie: 1) drobnych guzkowych wykwitów pozostawiających charakterystyczne blizenki, 2) umiejscowienia głównie na kończynach po strome prostowników, 3) wybitnie dodatniego odczynu na tuberkulinę, tak że w miejscu wstrzyknięcia wytwarza się wykwit typu pierwotnego (odczyn upodabniania). 4) badania histologicznego.
Rozpoznanie różnicowe:
1. Plamica hipereigiczna {yasculitis aUergica) różni się występowaniem pierwotnych wykwitów wybroczynowych.
2. Pityriasis lichenoidcs et varioliformis acuta (PLEVA) różni się współistnieniem grudek złuszczających typu pityriasis lichenoides chronica (p. str. 220).
Lupoid mUiaris disseminatus faciei
Definicja. Są to drobne guzkowe zmiany rozsiane na skórze twarzy.
Etiopatogeneza. Związek z gruźlicą nie został wykazany. Jest to prawdopodobnie jedynie odczyn o cechach tuberkulidu o nieznanej etiologii.
Objawy i przebieg. Wykwity mają charakter drobnych guzków, wykazujących dodatni objaw diaskopii (tyc. 32A, B). Niekiedy po ich ustąpieniu pozostają wciągnięte blizenki. Umiejscawiają się wyłącznie na twarzy. Nie mają skłonności do skupiania się i zlewania.
Ryc. 32. A. Lupoid prosówkowy rozsiany twarzy (lupoid miliaris disseminatus faciei) - rozsiane guzki rumieniowe, częściowo zlewające się, przypominające trądzik różowaty. B. Dodatni objaw diaskopu w przypadku rozsianego lupoidu prosówkowego twarzy.
Przebieg jest przewlekły, wielomiesięczny. Objawy podmiotowe nie występują. Odczyny na tuberkulinę są ujemne lub dodatnie.
Rozpoznanie ustala się na podstawie: 1) rozsianych wykwitów guzkowych, wykazujących dodatni objaw diaskopii, 2) umiejscowienia wyłącznie na twarzy, '•ezobjawowego i przewlekłego przebiegu oraz 4) obrazu histologicznego. Rozpoznanie różnicowe:
i Trądzik różowaty (rosacea) różni się obecnością teleangiektazji i wykwitów )stkowych, niewystępowaniem rozpadu i bliznowacenia oraz obrazem histologicznym. Jednakże istnieją postacie trądziku różowatego (rosacea lupoides), których odróżnienie jest trudne lub nie jest możliwe.
2. Sarkoidoza twarzy (sarcoidosis) różni się obrazem histologicznym oraz częstym występowaniem zmian narządowych i kostnych.
Erythema induratum
Definicja. Są to zapalne zmiany guzowate o przewlekłym przebiegu, umiejscowione najczęściej na podudziach, występujące głównie u kobiet
Patogeneza. W powstawaniu rumienia stwardniałego mogą odgrywać rolę produkty rozpadu prątków. Aczkolwiek identyczne zmiany guzowate mogą występować u osób nie zakażonych prątkiem gruźliczym (yasculitis nodosa), to jednak w części przypadków związek z gruźlicą jest prawdopodobny.
Objawy i przebieg. Wykwitem pierwotnym jest guz zapalny w tkance podskórnej, pokryty skórą o sinoczerwonym zabarwieniu. Niekiedy guzy ulegają wchłonięciu, pozostawiając zagłębienia (odmiana nie wrzodziejąca), lub ulegają rozpadowi (odmiana wrzodziejąca).
Umiejscowieniem najczęstszym są podudzia, głównie po stronie zginaczy, bardzo rzadko także uda.
69