DSCN3990 (3)

Tab. 4.20. Dśwtó pronSonW-ania X na oonatły podczas diagnostyki rentoenowałda)

Rodza|o badanie rtg	DawKa w mR na gonady
	Mozozyźnl	Kobioty
PrzaśwHMtaria Walki ptorsiawaj (w ciągu 1 mini	26
Zdlęcw klatki pigrslowol	18	6 1

grubość warstwy ołowiu (w mm) osłabiająca promieniowanie o określone] charakterystyce w tym samym stopniu, co dana osłona.

-    osłony ruchome (katedry ochronne. parawany wykonane ze szkła ołowiowego).

-    środki ochrony osobistej (fartuchy, rękawice wykonane z gumy ołowiowej. odpowiadające pod względem Gchronności 1/4-1/2 mm ołowiu).

Zasady ochrony pacjenta przed

nadmierną ekspozycją:

-    ograniczenie wielkości napromieniowanego pola.

-    wtetdwa filtracja promieniowania.

* właściwe dobieranie parametrów

elektrycznych w celu uniknięcia powtarzania ekspozycji.

-    ograniczenie do minimum czasu ekspozycji przy prześwietleniach.

-    specjalizacja pracy.

-    stosowanie osłon na gonady.

-    szersze zastępowanie prześwietleń zdjęciami małoobrazkowymi.

-    ewidencjonowanie i archiwizacja badan rtg.

-    sanowanie nowoczesnej i wydajnej aparatury rtg oraz dobrego materiału fotograficznego.

-    świadomość ujemnych skutków

icznycń

Sposoby ochrony przed różnymi promieniowania:

Ochrona pruć piwmionlowa-Y polega na stoaowanto osłon

Gnibość osłon przed promieniowaniem y zależy od rodzaju materiału, energii promieniowania i koniecznej wielokrotności osłabienia wiązki:

- osłony stałe (wykonane z betonu, ziemi, grubych warstw wody. szklą ołowiowego, ołowiu i żeliwa). Do zabezpieczania źródeł o dużej aktywności (chemia radiacyjna, terapia) stosuje się grube ściany ochronne z betonu i labirynty zamiast drzwi, osłony ruchome (wykonane ze stali, żelaza, ołowiu).

2.    Ochrona przed promieniowaniem p polega na stosowaniu osłon z mas plastycznych, szkła, glinu - czyli materiałów lekkich o niskiej .średniej masie atomowej. Grubość osłon: 10-12 mm,

3.    Ochrona pr/ed promieniowaniem neutronowym polega na tym, że neutrony prędkie o energii rzędu kilku McV spowalnia się. stosując materiały o wysokiej procentowo zawartości wodoru, np. parafinę, wodę. Neutrony o reskiej energii kinetycznej rzędu 0.025 cV - tzw. termiczne - pochłania się przez warstwy kadmu lub horo.

Wykrywanie promieniowania jonizującego i jego pomiar przeprowadza się za pomocą detektorów promieniowania Jonizującego (licznik Geigera-MOllera. licznik scyntylacyjny,). W badaniach izotopowych nie zawsze najistotniejsza jest wartość dawki czy ekspozycji: często chcemy

prześledzić drogę pierwiastka w organizmie. miejsce kumulacji, szybkość wydalania z organizmu, właściwości fizyczne (szybkość rozpadu pierwiastku promieniotwórczego, zdolność materiału do osłabiunia promieniowania jonizującego).

Licznik Geigera-Mulleru (G-M) -ma najczęściej kształt cylindryczny. Cylinder stanowi katodę, a rozciągnięty wzdłuż osi cylindra drui - anodę. Wnętrze licznika wypełnia gaz (często argon). Działanie licznika G-M oparte jest na tzw. wzmocnieniu gazowym - polega ono na tym. że przy dużym natężeniu pola elektromagnetycznego nawet jedna para jonów powstała w wyniku oddziaływania promieniowania jonizującego w liczniku doprowadza do wyładowania lawinowego wewnątrz licznika. Licznik G-M jest detektorem różnych rodzajów promieniowania.

licznik scyntylacyjny - należy do najbardziej rozpowszechnionych detektorów. Zasada działania: promieniowanie jonizujące przechodząc przez substancję czynną (scyntylator), powoduje wzbudzanie atomów lub cząstek scyntylatora. Wzbudzone atomy (cząstki) przechodząc do stanu podstawowego są źródłem fotonów o niższej energii. Fotony padając na katodę fotopowielacza, uwalniają z niej elektrony. Uwolnione fotony — po zwielokrotnieniu w fotopowiełaczu - dają znaczny impuls elektryczny, który Jest rejestrowany przez przelicznik.

Komory jonizacyjne - detektory służące do pomiaru dawki rOpozycyjnej. W komorach jonizacyjnych wykorzystuje się zjawisko jonizacji.

Komora wypełniona jest powietrzem. Ściana komory spełnia rolę elektrody zewnętrznej. Do obu elektrod doprowadzone jest stałe napięcie, tak dobrane. aby wystarczyło do rozdziału wszystkich jonów (-i-) i M powstających pod wpływem promieniowania. Prąd ten powoduje zbieranie ładunku na elektrodzie, który następnie jest mierzony przez czuły elektro* metr. Jest on proporcjonalny do mocy dawki ekspozycyjnej promieniowania X lub y.

4.10.2. Promieniowanie elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości

Promieniowanie elektromagnetyczne jest to promieniowanie o długości lali Od I mm do setek i tysięcy metrów om/, o częstotliwości od około 0.I Hz do 300000 MHz. Dzieli się na tale:

■    radiowe (zakres długości od I m do ponad 1000 m. częstotliwość od 0.1 Hz do 300 MHz).

■    mikrofale (zakres długości od I mm do I m. częstotliwość od 300 MHz do 300000 MHz).

Główne źródła promieniowania elektromagnetycznego, stanowiące zagrożenie dla Środowisk*, to.

a)    urządzenia służb radiowych (radiofonia. radiokomunikacja, radiolokacja).

b)    urządzenia elektryczne powszechnego użytku:

-    odbiorniki telewizyjne.

-    urządzenia grzejne wysokiej częstotliwości.

-    domowe urządzenia efcktroemr gciycan**\

"Np tomiiuiro liUill. ImMi mil mirtu** «N