DSCN4054

33.1. Metody geochronologiczne torw#

oparte na zaniku pierwiastka promieniotwórczego: ¹⁴C i inne

Chronometria radiowęglowa. Nietrwały izotop węgla ^l4C

k „

4qŁ

I

został odkryty

w lutach 3<Xtych XX w., a jego obecność w przyrodzie stwierdził po wojnie amerykański Chemik Willard F. Libby. W latach 50-tyeh opracował on zasadę chronometrii radiowęglowej (W.F. Libby 1955), za co otrzymał w 1960 r. nagrodę Nobla.    \

Izotop węgla ^,4łSpowstaje z jąder azotu pod wpływem bombardowania i neutronami wytwarzanymi w górnych warstwuch atmosfery nu skutek promie- \ niowania kosmicznego. Jako izotop promieniotwórczy ulega on rozpadowi polegającemu na eińisji cząstki P i przekształceniu się z powrotem w azot.

^l4N + neulron -* ^,4C+prłstton

^,4C -» ^,4N ^h+/r    \

izotop ¹⁴C stanowi w atmosferze niewielką, lecz stosunkowo stalą domieszkę wśród trwałych izotopów węgla ‘ ^łC\^{1 ł}C. Jeden jego atom przypada na 10*¹ atomów Wszystkie izotopy węgla flagując z tlenem tworzą CO,, który jest pochłaniany przez wody morskie, asynulowany przez rośliny i w postaci pożywienia wchodzi w skład organizmów zwierzęcych. Razem więc biorą one udział w obiegu węglu w przyrodzie i są, juk wyluizuly pomiary, dość równomiernie rozproszone w żyjących organizmach. Dopóki organizm żyje, ubytek ^>4C spowodowany rozpadem promieniotwórczym orąz czynnościami fizjologicznymi jest kompensowany przez jego dopływ wraz ze świeżym CO,, utrzymuje się więc stan równowagi dynamicznej. Stan ten końcky się wraz z ustaniem czynności życiowych orgunizmu. Jest to moment „zerowy”, od którego roz-