DSCN6165 (Kopiowanie)

Ryc. 4 - 24. Naczynie krwionośne włosowate w tkance łącznej galaretowatej (miazga zęba ludzkiego) z widocznym krwinkami (głównie erytrocytami). Zdjęcie z mikroskopu elektronowego skaningowego. Pow. ok. 35001 I (Fot. Hanna Alwas-Danowska)

Nahlonki wielowarstwowe zbudowane sa często z wielu rodzajów komórek - warstwa spoczywam na Wonie podstawnej składa się prawie zawsze z komórek kształtu cylindrycznego. Środkowe watshy I tworzą zazwyczaj komórki wicloboczne (np. o kształcie czternasto- lub szesnastościanów), natomiast I warstwa wierzchnia zbudowana może być z komórek płaskich, sześciennych bądź cylindrycznych I i one właśnie decydująó nazwie nabłonka wielowarstwowego. Nabłonek wielowarstwowy płaski (a więc jego warstwę wierzchnią tworzą płaskie komórki) może byćzrogowacialy (np. naskórek; posiada on na I powierzchni warstwę powstałą z obumarłych komórek przesyconych skleroproteiną- keratohialiną- I ryc. 4-23F) lub nicrogowacieiacy (rvc. 4-23E). Ten ostatni chroni rogówkę oka przed wysychaniem I i uszkodzeniem. Specyficzny nabłonek wielowarstwowy płaski występuje w pęcherzu moczowym. I Jego powierzchnia zaopatrzona jest w tzw. rąbek oskórkowy - zgrubienie cytoplazmy, dodatkowo I chroniące przed szkodliwym działaniem moczu.

4.4.I.2. Nabłonek gruczołowy

Tworzą go komórki wyspecjalizowane w kierunku wydzielania różnych substancji (np. pot, łój, mleko, hormony, soki trawienne, żółć). Komórki te mają różne kształty i tworzą narządy zwanepuczoblllt

Gruczoły dzielimy nazewnatizwydzielniczctegzokrynowe). których wydzielina wydostaje sięnp.t* powierzchnię skóry, do światła jelita itp. i wewnatrzwvdzielnicze czyli endokrynowe- wydzielające* krwi i płynów tkankowych. Ze względu na ułożenie dzielimy je nawewnatrznablonkowe i phzahabtafeS (gdy leżą w obrębie innych tkanek). Według budowy możemy je sklasyfikować iako jednokomórkowi (np. wydzielające śluz komótki kubkowe w nabłonku migawkowym) i wielokomórkowe. Te ostatnie osiągn*-' mogą duże rozmiary (np. wątroba) i mieć różną budowę. Na ryc. 4-23 przedstawiono przekroje p®' gruczoł, pęcherzykowy (wydzielający substancje o charakterze surowiczym - takim gruczołem je* np. ślinianka przy uszna) i przez gruczoł cewkowy (wytwarzający wydzielinę śluzowa jak np. śliniari³ podjęzykowa). Wreszcie ze względu na sposób wydzielania gruczoły możemy podzielić narciemk-rynasS (w których wydzielanie nie pociąga za sobą zniszczenia komórek - tak wydziela np. większość grutaoł^ <l'.krewnych),apsduyncs(£(wydzielina gromadzona jest w szczytowej części komórki. kuSniodiywa* do światła gruczołu, a następnie zostaje zregenerowana w ten sposób „pracuje" gruczoł mloko\v> fi**¹

"»■*——\- u¹........->•    - >_