DSCN6222 (Kopiowanie)

1 Metabolizm 205

1 Metabolizm 205

Wyn,

"*«n

mclabali

SI

radłaalim

: - beta-moooife^

- N-melylolns^ iva(“cnQmma;ljb

Iników-anidr®

a.

izków inna; ierzęcenwsąpta ięć(por. roafcji lnic istotną. boiai| nie byłaby o#'- j Kesyżycwwh**

innci-.ta^⁹^ asdwwlań®*^! i acj«

Fen * fenyloalanina:

Try - tryplofan;

Arg arginina;

Met * metionina;

Alp > kwaś asparaginowy: Olu - kwaa glutaminowy; łatwe. upal. arnber - kodony

Przepisywanie łańcucha zasad z DNA na mRNA określane jest mianem transkrypcji (lac.: iransscriberc *» przepisywać). Natomiast wytworzenie łańcucha polipeptydowego według matrycy, jaką jest mRNA nosi nazwę translacji (łac.: iranslare = tłumaczyć).

Transkrypcja odbywa się zgodnie z zasadą komnlcmeniamości. tzn. na wprost adeniny w łańcuchu DNA „ustawiany” jest uracyl w syntetyzowanym łańcuchu RNA, na wprost tyminy -adenina, guaniny - cytozyna, zań komplementarnie do cytozyny - guanina.

Natomiast w procesie translacji odczytywanie mRNA odbywa się w rybosomic. gdzie poszczególne aminokwasy podstawiane są zgodnie z zapisem, po „rozszyfrowaniu" kolejnych fragmentów RNA według kodu genetycznego. Kod ten został poznany głównie dzięki badaniom przeprowadzonym w USA w laboratoriach Marshalla Nirenberga i Scvcro Ochoa (Nircnbcig za to osiągnięcie otrzymał Nagrodę Nobla). W kodzie genetycznym trójka nuklcotydów czyli kodon (triplct) oznacza jeden aminokwas (por. tabela 5-11). Jak widać z tabeli, kod genetyczny jest zdcgencrowanY czyli niejednoznaczny: większość aminokwasów ma co najmniej dwa kodony. Wyjątkiem od tej reguły (a jest to bardzo ważne!) są metionina (która ma tytko jeden kodon: AUG) i tryptofan (kodon: UGG). Kodony dla aminokwasów o podobnych właściwościach są do siebie podobne i różnią się tylko jednym nukleołydcm. Kodony U AA. UAG i UGA nic mają odpowiadających im aminokwasów. Są to tzn-. kodony bezsensowne, które pełnią funkcje „kropek” (co oznacza, że po natrafieniu na taki kodon synteza łańcucha białkowego zostaje przerwana).

Tabela 5-11. Obecnie przyjęty kod genetyczny (kodony 20 aminokwasów)

Pierwsza pozycja	Druga pozycja			Trzecia	pozycja
	U	C	A	G
	Fen	Ser	Tyr	Cys	u
	Fen	Ser	Tyr	Cys	c
u	Leu	Ser	ochrę	opal	A
	Leu	Ser	amber Try		G
	Leu	Pro	His	Arg	U
	Leu	Pro	His	Arg	c
c	Leu	Pro	Gin	Arg	A
	Leu	Pro	Gin	Arg	G
	Ile	Tre	Asn	Ser	U
	Ile	Tre	Asn	Ser	c
A	Ile	Tre	Lya	Arg	A
	Met	Tre	Lya	Alg	G
	Val	Ala	Asp	Gly	U
	Val	Ala	Asp	Gly	c
G	Val	Ala	Glu	Gly	A
	Vat	Ala	Glu	Gly	J_2-

Ser - seryna;

Leu “ Lcucyna: Ile • izoleucyna: Lya * lizyna:

(jln glutamina;

Tyr * tyrozyna; Pro - prolina; Tre * treonina; Val “ walina; Gly - glicyna;

bezsensowne (leniunująee).

Cys - cysteina: His ■ histydyna; Asn - asparaginu: Ala ■ alanina;