DSCN6283 (Kopiowanie)

Prawo Hardy’ego-Weinberga umożliwia też zbadanie, czy dana cecha zależy od jednej pary ochów, czy też od większej ich liczby, a także — czy któryś z genów dominuje nad drugim. W LISA zbadano częstość występowania grupy krwi N u białych mieszkańców (21,26%) i wywnioskowano, fe jeżeli wystąpienie tej cechy zależy od pary równorzędnych genów, to osobnicy hctcrozygotyczni (grupa MN) powinni stanowić ok. 59% populacji, zaś homozygoty z grupą krwi M - 29%. Badania hwi wpełni potwierdziły owe teoretyczne obliczenia, w związku z czym udowodniono, że cecha ta determinowana jest parą alleli równorzędnych.

Zbadano też występowanie alleli grup krwi w układzie ABO w różnych populacjach ludzkich. Jak pamiętamy, występują w tym przypadku trzy alicie: I^A, l^B oraz i, warunkujące powstanie czterech grup krwi: A, B, AB i 0. Częstości p, q i r, odpowiednio dla alleli I^A. I^B i i są bardzo różne, jak to zestawiono w tabeli 6-VIl; np. allel i jest bardzo powszechny u Indian z Ameryki Południowej, racłszy u Polaków, a jeszcze rzadszy u mieszkańców Azji (np. Japończyków). Ponieważ przy obecnych środkach transportu wszystkie niemalże grupy ludzkie możemy rozpatrywać jako jedną wielką populację - mówimy, że pod względem częstości alleli grup krwi populacja ludzka jcstpolimorficzna. Badania takie pozwalają nieraz rozstrzygnąć trudne do zbadania zjawiska historyczne na przykład wędrówki ludów.

Tabela6-VII. Częstość alleli determinujących grupy krwi w różnych populacjach ludzkich; p - częstość genu I q - częstość genu I^B: r - częstość genu i

Populacja	P	9	r
Polacy	0.365	0.163	0.570
Francuzi	0,262	0,074	0,657
Japończycy	0,301	0.161	0,535
Filipińczycy	0,082	0,109	0.804
Indianie (Ameryka Pd.)	0.067	0,022	0,910
Indianie (Ameryka Pn.)	0.092	0.023	0,889

Prawo Hardy'ego-Weinberga sprawdza się w dużych populacjach, tzw. mendlowskich. aczkolwiek i w nich częstość alleli może z czasem ulegać zmianie, np. w wyniku mutacji. Natomiast w populacjach małych i izolowanych częstość występowania poszczególnych genów może zmieniać się z pokolenia na pokolenie. Zjawisko takie nazywamy dryfenrt genetycznym i prześledzimy je na

przykładzie dziedziczenia czynnika Rh. Wyobraźmy sobie małą izolowaną górską wioskę (np. położoną

wysoko w górach Kaukazu), gdzie z konieczności ludzie zawierają małżeństwa między sobą. Jeżeli w wiosce tej kobieta Rh-ujemna poślubi mężczyznę Rh+, wówczas - gdy mężczyzna ten jest heterozygolą - mogą powstać dzieci fenotypowo Rh+ (heterozygoty) i fenotypowo Rh- (homozygoty recesywne). Jednakże — ze względu na konflikt serologiczny - jest możliwe, że owa matka urodzi tylko zdrowe dzieci Rh-, zaś potomstwo Rh+ zginie. Wówczas córki tej kobiety również będą Rh-ujemne i w ich potomstwie przeważać będą dzieci Rh-ujemne. W ciągu kilku następnych pokoleń cecha Rh+ może niemal całkowicie zostać z takiej małej populacji wyeliminowana a przecie* pamiętamy, że w dużych populacjach mendlowskich ludzie Rh- są liczniejsi niż Rh- (przeciętnie w stosunku 3:1, a w Polsce np. 85%: 15%).

Jak jednak pamiętamy, większość cech determinowana jest nie przez jeden gen. lecz przez wiele genów. W badaniach antropologicznych mierzy się rozkład określonej cechy w populacji np. wzrost laki, ich wagę, obwód głowy itp. Jak się okazało, dla większości cech rozkład ten można przedstaw te • postaci krzywej Gaussa (czasem tę samą krzywą określa się w biologii mionem krzywej Quctcicta). kożkiad zgodny z tą krzywą przykładowo zilustrowaną tut ryc. 6-29 nazywamy też ogklkklB Utwakjym Z krzywej rozkładu normalnego widzimy, że najwięcej jest osobników o średnim wyrażeniu