DSCN6462 (Kopiowanie)

Mi

cm?*

I3<fl

.    . _    169

«■ pr&gktf .wiata istot żywych i ich klasyfikacja    ______ —*

pasowa, należy go kilkakrotnie w ciągu dnia smarować benzyną oczyszczaną, naftą, eterem lub masłem aż sam odpadnie. Atakują głównie samice, samce piją znacznie mniej krwi. Samica ssie Krew przez mniej więcej tydzień, poczym odrywa się od żywiciela i składa 2 - 5 tysięcy jaj, z których wylęgają się larwy. Larwa, a także następne stadium, tj. nimfa, również musi ssać krew, aby przekształcić się w następny etap rozwojowy. Tak więc kleszcz w ciągu swego życia osobniczego (trwającego nieraz kilka lat) ssie krew trzech różnych żywicieli. Wprawdzie zatem sama obecność kleszcza może być uciążliwa (nieprzyjemne swędzenie, wywołane drażniącą śliną zwierzęcia), jednak znacznie groźniejszy jest fakt przenoszenia na człowieka zarazków szeregu groźnych chorób: wirusów środkowpęyiręipęjskicgp iHasmznwcgo zapalenia mózgu, pałeczek tularemii. zarazków brucelozy i in. Podobne choroby przenosi § spotykany również w Polsce, choć występujący głównie w Europie Wschodniej i Azji - kleszcz tajgowy (lxodes persulcams). Szczególnie groźny jest fakt, iż zakażenie u kleszczy przenoszone jest Iransowaryinie. a więc poprzez komórki jajowe na następne pokolenia. Samica kleszcza, która wyssała zarazki z kiwią np. chorego zwierzęcia, może przekazać je wraz z komórkami jajowymi swemu potomstwu, które staje się też zakaźne.

Natomiast występujący w Ameryce Północnej gatunek kleszcza Dermacentor andersoni nie tylko przenosi zarazki, lecz także jego ślina jest silnie toksyczna dla człowieka i dla zwierząt, powodując porażenie wiotkie mięśni i mogąc doprowadzić do śmierci; narastające gwałtownie groźne objawy ustępują po usunięciu kleszcza.

Z innego punktu widzenia bardzo ważnym dla lekarzy (i pacjentów) roztoczem jest malutki Demalopliagoides pteronyssimus Nie jest to pasożyt; to mikroskopijnej wielkości zwierzątko żywi się złuszczonym naskórkiem, fragmentami pierza, wełny itp. Stanowi jednak duże niebezpieczeństwo dla osóbuczulonych na kurz domowy; okazało się, że ludzie chorzy na choroby alergiczne takie jak katar sienny, astma oskrzelowa itp., a uczuleni na kutz domowy, są uczuleni właśnie na antygeny tego roztocza. Zatem Dermatophagoides pteronyssimus jest alergenem kurzu domowego.

Nauka o pajęczakach nosi nazwę arachnotogii: jej dziedzina - akarologia - zajmuje się roztoczami. Entomoarachnologia lekarska bada owady i pajęczaki mające znaczenie w medycynie - jako wektory (pizenosiciele) chorób, pasożyty bądź zwierzęta niebezpieczne poprzez groźne, jadowite ukąszenia.

7.4.6.3.15.3. Podtyp: Skrzelodyszne lub Skorupiaki(Brachiata, Crusiaceo)

Większość skorupiaków żyje w wodzie i oddycha skrzelami bądź (rzadziej) całą powierzchnią ciała. Ich ciało pokryte jest chitynowym pancerzem, często przesyconym solami wapnia, tak, że tworzy twardą skorupę, której podtyp ten zawdzięcza swą nazwę. Ciało skorupiaka podzielić możemy na głowę, tułów i odwłok (czasem głowa i tułów zrośnięte są w głowotułów). Głowa skorupiaków zaopatrzona jest w dwie pary czulków: antenule (antennulae) czyli czułki pierwszej pary i anteny - czułki drugiej pary. Czułki są narządami zmysłów: dotyku i zmysłu chemicznego (smaku). W nasadowym członie pierwszej pary czulków zwykle mieści się również śtatocysta. która jest narządem zmysłu równowagi; zawarty w nieistatolit (kamyczek) w wyniku przyciągania ziemskiego opada zawsze w kierunku wnętrza Ziemi i uciska któreś z urzęsionych komórek nabłonka zmysłowego, co powoduje przepływ bodźców do zwoju nerwowego i informację o położeniu ciała względem dna zbiornika wodnego. W okolicach otworu gębowego występują u skorupiaków odnóża gębowe: jedna para żu waczek oraz dwie pary szczęk. Tułów zaopatrzony jest w odnóża służące do poruszania się; u niektórych gatunków przednie pary odnóży tułowiowych również służą - wraz z odnóżami gębowymi - do rozdrabniania pokarmu i określamy je wówczas mianem szcżęlśonoźł Odnóża krocznc są dwugalęziste (ryc. 7-106): od wspólnego pnia - często zaopatrzonego jeszcze w dcrzela - odchodzą dwie gałęzie - wewnętrzna i zewnętrzna. Odnóża odwłokowe u wyższych skorupiaków służą do pływania, natomiast skorupiaki niższe zwykłe nie posiadają ich w ogolę. Odnóża dwóch ostatnich segmentów odwłoka służą samicom do noszenia jaj. Odwłok zakończony ml lafazmrin czyli płatem analnym, umożliwiającym pływanie do tyłu.

/