DSC
45 (13)

MMlMOWS AN0RIS

TYCJAN _# ALEdO*/A Wlfco&j"

Spośród licznych obrazów renesansowych poświęconych tematyce miłosnej jednym z najciekawszych i jakże bogatym w treści jest obraz Tycjana znajdujący się w paryskim Luwrze, a znany pod nazwa. Alegoria Alfonsa d’Avalos ¹. Powstał prawdopodobnie około roku 1533. pochodzi zatem z okresu pełnego rozkwitu stylu Tycjana. Dzieło to zdaie sie ilustrować interesującą koncepcję miłości i małżeństwa. Panujące wówczas (w XVI w.) poglądy na miłość i małżeństwo, wywodzące sie z myśli średniowiecznej i neoplatońskiej., a wsparte autorytetem Kościoła., dcprar ejonowały wartość ziemskiej miłości- Podkreślały niższość miłości między ludźmi wobec miłości do Boga; miłość ziemska miała być tylko nikłym i niednsknnałym_nribiciem tej drugiej. Związek między dwojgiem ludzi i ich wzajemną miłość uznano za napiętnowane niedoskonałością. Popularny ten pogląd miał swe

źróć^r~ m.in. w—pismaeh—ŚML Augustyna i SW- Hieronima ŻShy wy \ anić tylko dwa, tak ważne dla jego sformułowania autorytety. Również neoplatońskie idee dążenia do osiągnięcia miłości boskiej poprzez miłość ziemską nie zawsze spotykały się z uznaniem, r. czcjjtu z potępieniem, \girolamo Savonarola^N w swym, " iu o Ezechielu^?. ironią twierdził, że nie wznosi się swej

duszy ku Bogu poprzez oglądanie pięknych kobiet i chłopców. „Chrześcijanin powstrzyma się od tego, eros platonicus jest pułap' Deprecjacja miłości i -małżeństwa, traktowanych jako z:o i-ecznj, była konsekwp.ac.ja traktowania stosunku miłosne-

śred;

na częściowo przewartościowania tych osądów opiewając miłość uczonych poematach i sonetach; watek miłosny stanie się jed^r* rn z najczęstszych tak w literaturze, jak i w sztuce — tematyka miłosna wkroczyła doń przebojem. Najprościej bvło ja w p rowad Z a Ć-.W antycznej, szacie, na fali raint-Presowań starożyi^ pością. Toteż ęzęsto -przedstawiano w sztnre prrygody Wenus. Marsa czv Amora. Watki miłosne zaczerpnięte z mitologii czy literatury ąptycznej- ^a^ną ^decydowanie przeważać w świeckiej. ikonografii olrresu renesansu. Wydaje się, iż wśród obrazów tego rodzaju Alegoria Tycjana zajmuje szczególne miejsce.

Obraz, zbliżony wymiarami do kwadratu, o zwartej kompozycji, przedstawia pigć postaci-

Różn- też jest ich rola i znaczenie w obrazie. Protagonistami są: siedząca z lewej strony obrazu silnie oświetlona postać kobiety

oraz mężczyzna stojący w centrum,.-lecz niprp w cieniu_Ł Trzy

postacie z prawej zdają się być osobami towarzyszącymi, świadkami odbywającej się sceny. Karnacja kobiety z lewej, zajmu-

wana z czerwoną suknią, na która zarzucono zieloną sząte Nie-mal, odsłonięte—piersi częściowo przykrywa śnieżna, zwiewna tkanina, zaś żółta przewieszona jest przez prawe ramię. v piętą

z warkoczy fryzurę

L Kobieta zatroskany wzrok

² Cyt. wg A. Chastel Art et humanisme a Florence au temps de Laurem le Magnifiąue. Paris 1959, s. 397.

1

Obraz zakupiony został w Hiszpanii przez Karola I, króla Anglii. Z kolekcji Karola I przeszedł do zbiorów Ludwika XIV (katalog Le Bruna, 1683, nr 54), umieszczony w Wersalu w Małej Galerii Króla. Od 1715 do 1736 w paryskim mieszkaniu księcia d’Antin; od 1737 ponownie w Wersalu w Galerii Królewskiej. Później obraz wisiał w Salonie Dyrektora Budowli. Wraz ze zbiorami królewskimi przeszedł na własność Luwru w Paryżu. — Olej, płótno 121 X 107 cm. Mimo że obraz nie sygnowany ani nie datowany, w literaturze fachowej nie ma wątpliwości co do autorstwa Tycjana. Datowanie waha się u różnych badaczy między rokiem 1530 a 1532. Por.: S. de Ricci Description raisonnśe des peintures du Louvre. T. 1: tcoles itrangeres: Italie et Espagne. Paris 1913, s. 162, nr

1589;_Hautecoeur Louvre. CataLogue des peintures. T. 2: Gcoles: italienne

et espagnole. Paris 1926, s. 134 n.