DSC51

Rysunek 3.3. Punktowa elastycznośćm

45

3.3. Mierzenie elastyczności popytu

kich zmianach cen. Sposób jej wyznaczania przedstawiono na rysunku 3.3. Do tej pory dla uproszczenia krzywa popytu była przedstawiana jako linia prosta. W rzeczywistości zależności między ceną a popytem mają charakter nieliniowy (podobnie między ceną a podażą), stąd na rysunku 3.3 krzywa popytu ma kształt hiperboli.

Załóżmy, że chcemy wyznaczyć punktową elastyczność popytu w punkcie C na krzywej popytu. Aby to zrobić, należy:

-    wyznaczyć na krzywej popytu linię AB styczną do punktu C,

-    zmierzyć odległość między punktem C a osią odciętych i osią rzędnych,

-    obliczyć elastyczność w punkcie C, która jest stosunkiem odległości między punktem C a osią odciętych i punktem C a osią rzędnych.

W związku z tym punktową elastyczność popytu w punkcie C możemy zapisać w następujący sposób:

Rysiek 3.2. Utm doNonoK popytu

Pr

CB CA '

Pr

Batycaoić popytu przy przechodzeniu z punktu B do A

v _ &Qd . AP - 15 — 30.60 — 30 _ 1 Qo P ~    15    ' 30    2'

I- ]Z obliczeń cynika więc. że mimo iż mierzyliśmy tę samą odległość na krzyi popytu, otrzymaliśmy inny wynik, przechodząc z punktu A do B niż z punktu B .4. W ztyiązko z tym ekonomiści przyjęli w pomiarach łukowej elastyczności M m, Ib witeici Qp onz P są średnic (.przeciętne). W związku z tym po załoid łt Qo ~ \Qr\♦ Qic) - 2, a P = (P\ + Pz) ■ 2, otrzymujemy:

P_v + P₂

Qd2 ~~ Qp\ 2    _ Qd2 ~ Qp\ Pl+Pl J

Qn+Qo2 P₂-Px Qdi +Qdi a -/>, ’

2

Po wyprowadzeniu do wzoru na łukową elastyczność popytu danych z poprzeć* obliczeń otrzymujemy:

£ -30-15 30+60_ 15 90 _ _} ^p 30+15 30-60 45 -15

Punktowa elastyczność popytu odnosi się do poszczególnych punktów nafcj wej popytu. Wskazuje ona odsetek zmian popytu wynikających ze zmiany jednego z czynników (np. ceny) przy założeniu, że inne czynniki determiw popyt są stałe. Elastyczność punktową popytu mierzy się zazwyczaj przy nicń

gdzie: CB — odległość punkt - odcięta,

CA — odległość punkt - rzędna.

Oprócz przedstawionej metody mierzenia punktowej elastyczności popytu istnieją dwie inne, pozwalające na szybkie, jednak przybliżone, określenie elastyczności w każdym punkcie na krzywej popytu. Pierwsza z nich polega na zmierzeniu elastyczności na osi odciętych, a druga na osi rzędnych. W przypadku mierzenia elastyczności punktowej popytu w punkcie E (rysunek 3.3) na osi odciętych będzie ona miała postać:

a w przypadku jej mierzenia na osi rzędnych

0 E EA ’

Przykład 3.1. Zakładając, że cena masła wynosi 4 zł, cena margaryny 2,80 zł, a dochód konsumenta 1000 zł, odpowiedz na pytanie, o jaką wartość zmieni się popyt na masło, jeśli cena masła spadnie o 20 gr, cena margaryny wzrośnie o 10 gr, a dochody konsumenta spadną o 100 zł. Dotychczasowy popyt na masło wynosił 40 sztuk, a współczynniki elastyczności popytu są następujące: £> = -0,5, Edp — 1, E_s,= 0,7.

Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie, należy odpowiedzieć na trzy poniższe pytania:

—    w jaki sposób spadek ceny masła wpłynie na popyt na masło?

—    w jaki sposób spadek dochodów konsumentów wpłynie na popyt na masło?

—    w jaki sposób wzrost ceny margaryny wpłynie na popyt na masło?