DSC69

w av

Przy założeniu dwóch czynników produkcji: pracy - L i kapitału - K fc. produkcji jest następująca:

JO-

Jak widać, funkcja produkcji nie zawiera trzeciego rodzaju czynnika prodfe | a mianowicie ziemi. W przeszłości w feudalnej gospodarce, w której główny ifc w wytwarzaniu PKB miało rolnictwo, posiadacze ziemi uzyskiwali dodali j dochód z tytułu użycia lub wynajęcia ziemi na potrzeby produkcyjne. Obe:. w teorii ekonomii nie odróżnia się ziemi od innych składowych kapitału prtfc cyjnego.

W kontekście funkcji produkcji mówi się o tzw. efektywności technice:

;produkcji, czyli sytuacji, w której producent, maksymalizując efekt produkcji: jbędzie przeznacza] na produkcję więcej czynników, aniżeli jest to konieczori osiągmęciadroegopaz»au efektu.

. Funkcja produkcji wskazuje technicznie (a nie ekonomicznie) możliwą kość produkcji. Po włączeniu kosztów czynników produkcji do analizy możfc sci producenta uzyskamy rzeczyw istą wielkość produkcji, którą może on vytm rzyć przy danym poziomie kosztów. Można wówczas mówić o efektywne ekonomicznej produkcji, czyli o takim wykorzystaniu nakładów czytnik ^rodukcj:. aby koszt wytworzenia jednostki produktu był minimalny. Efekty* ość ekonomiczna oznacza wybór oparty na zasadzie najmniejszego koszta pa dukcji

Dokonując wyboru metod wytwarzania, producent powinien się kierować taj* [rium efektywności ekonomicznej i technicznej. Jednak oba opitma producentabęi oponami cząstkowymi. Dopiero po uwzględnieniu relacji pomiędzy koszta i przychodami będą określone warunki pełnej równowagi producenta.

Czynniki produkcji dzieli się na czynniki stałe i czynniki zmienne. Czyuk stale ro takie, których nakład nie ulega zmianie wraz ze zmianami rozmiar produkcji. Zaliczyć do nich można hale fabryczne czy biurowce. Czynniki, &• tych nakłady zmieniają się wraz ze zmianami rozmiarów produkcji, nazywał czy nnikami zmiennymi i można do nich zaliczyć przykładowo pracę lub suw* cc. Pcadział na stałe i zmienne czynniki produkcji jest związany z uwzględnienia czaru w analizie procesu produkcyjnego. W ekonomii rozróżnienie między ta* Hm i długim okresem - jak już wiadomo — nie jest związane z upływem czai kalendarzowego. W okresie krótkim nie można zwiększyć nakładów' wszystkie: czynników produkcji ponieważ jest to taki okres, w którym nie zmienia się technologia produkcji. W okresie dhigim wszystkie czynniki produkcji mogą? zmieniać, następują więc zmiany w technologii produkcji wynikające z postęp technicznego 5.4. Funkcja produkcji w krótkim czasie

W krótkim okresie zakłada się brak zmian w obszarze technologicznym, czyli technologia produkcji jest dana. Po przyjęciu w analizie funkcji produkcji następujących założeń:

-    istnieje tylko jeden czynnik zmienny - praca,

-    istnieje jeden czynnik stały - kapitał,

-    technologia produkcji jest dana,

-    czynniki produkcji mogą być łączone w różnych proporcjach,

-    produkt jest jednorodny,

otrzymuje się jednoczynnikową funkcję produkcji:

Q=AL\

Oznacza ona, że wielkość produkcji jest tym większa, im więcej pracowników jest zatrudnionych w przedsiębiorstwie. W związku z tym mamy do czynienia z następującymi kategoriami ekonomicznymi:

Rysunek 5.2. Zależność wielkości produkcji od zatrudnienia

-    produktem całkowitym,

-    produktem przeciętnym,

-    produktem marginalnym.

Zapoznanie się z tymi pojęciami jest

niezbędne, gdyż wszystkie te rodzaje produktów decydują o kosztach poniesionych na produkcję, a więc mają wpływ na podejmowanie decyzji o wielkości produkcji, przy której producent osiągnie maksymalny zysk. Problematyka kosztów produkcji jest poruszona w kolejnym rozdziale.

Produkt całkowity jest to całkowita ilość produkcji wytworzonej przy stałym poziomie kapitału i zmiennym czynniku pracy. Można go więc opisać za pomocą następującej zależności:

PrC= PtPL,

gdzie: PrC - produkt całkowity,

PrP - produkt przeciętny,

L - liczba pracowników.

Przykładem funkcji produkcji może być produkcja magnetowidów w pewnym przedsiębiorstwie w ciągu roku. Wielkość produkcji zmienia się w ciągu roku wraz ze zmianą liczby pracowników. Dane wskazują, że produkcja zmienia się w sposób nierównomierny: na początku rośnie wolno, później szybko, a następnie ponownie wolniej, aż osiąga maksimum, po którego przekroczeniu produkcja spada. Zależności te przedstawiono na rysunku 5.2.