DSC 46 (2)

GRAMATYKA

JAPOŃSKI DLA POCZĄTKUJĄCYCH

Gramatyka języka japońskiego

łcśA/cr

Język japoński, nihongo 0 ^|§, jest językiem aglutynacyjnym, tzn. takim, w którym formy wyrazowe tworzy się przez dołączenie do tematu jednofunkcyjnych końcówek gramatycznych. Zalicza się go do języków izolowanych i nie należy bowiem do żadnej znanej grupy językowej, choć sq hipotezy klasyfikujące go do grupy języków uraloałtajskich lub malajo-polinezyjskich. Obecnie liczbę użytkowników języka japońskiego szacuje się na około 130 milionów 1 obywatele Japonii oraz emigranci iapońscy na całym świecie.

Na pismo języka japońskiego składają się dwa sylabariusze: hiragana O' i katakana ii 9 ii i~, po 46 znaków w każdym, oraz znaki ideograficzne chińskiego pochodzenia kanji Na co dzień używa się około dwóch tysięcy ideogramów. Japoński należy do języków o szyku wyrazów w zdaniu typu SOV (podmiot

-    dopełnienie - orzeczenie), tak jak np. łacina. Dla porównania, język polski oraz większość języków europejskich posiada szyk SVO (podmiot - orzeczenie

-    dopełnienie).

Transliteracja i wymowa

Stworzono kilka sposobów zapisu języka japońskiego w alfabecie łacińskim, ale I ogólnie przyjęta i używana na całym świecie jest obecnie transliteracja zwana I romanizacją Hepburna. Oto główne zasady jej wymowy:

ch czytane jak polskie [ć] łs jak polskie [c] j jak polskie [dź] sh jak polskie [ś] y jak polskie [j] w jak polskie [u] lub [ł] z jak polskie [dz]

Kreska nad samogłoską oznacza standardowy znak przedłużenia.

T Manyóshu [Man-joośiuu]

\ Kijó [Kidźoo]

v Miyoshi Talsuji [Mijośi Tacudźi]

Takahashi Shinkichi [Takahaśi Śinkići]

Yoshimasu Gózó [Jośimasu Goodzoo]

Zapis

Zapis słów w języku japońskim może odbywać się pionowo (z góry na dół, od prawej do lewej) lub poziomo (od lewej do prawej, z góry na dół) przy użyciu kilku systemów zapisu jednocześnie. Temat słowa jest najczęściej pisany chińskim ideogramem kanji odzwierciedlającym ogólne znaczenie danego słowa. Morfem gramatyczny jest dopisywany sylabariuszem hiragana. Słowa pochodzenia zachodniego, w tym nazwy własne, są zapisywane sylabariuszem katakana. Niektóre sylaby ulegają ^przegłosowi w zależności od położenia względem innych, tak więc każdy sylabariusz oprócz podstawowych czterdziestu sześciu znaków posiada również ich modyfikacje. Iliczby zapisywane są znakami kanji lub cyframi arabskimi. Ostatnio coraz częściej spotyka się zapis europejski, szczególnie w piśmie poziomym.

Rzeczowniki

Japońskie rzeczowniki są nieodmienne w liczbie i nie posiadają rodzajów. Rolę podobną do przypadków spełniają w języku japońskim partykuły, które pojawiają , się na końcu rzeczowników w roli sufiksów.

| Liczba

■    Ponieważ rzeczowniki same w sobie nie maja formy liczby mnogiej, jest ona

■    najczęściej realizowana poprzez:

■ sufiksy liczby mnogiej -ra <o, sk, -fachi tc %>, jfi, używane najczęściej w odniesieniu do rzeczowników osobowych lub nazw własnych ludzi i przedmiotów personifikowanych;

www.jezykiobce.pl