DSC 49 (2)

JAPOŃSKI DLA POCZĄTKUJĄCYCH

Czasowniki

Japońskie czasowniki odmieniają się przez czasy, nie podlegają natomiast odmianie j fxzez osoby i liczby. Formy „ja jem", „ty jesz", „one jedzą" brzmią zatem tak samo: !

ta beru. Odmiana jest najczęściej regularna. Czasy występujące w języku] japońskim to przeszły (Hfc mita widziałem) i nieprzeszły, którego formę stosuje się i zarówno w kontekście teraźniejszym, jak i przyszłym (^^<5 taberu jem, będę jadł / zjem; ffctf nomu piję, będę pił / wypiję).

Forma czasu nieprzeszłego jest również traktowana jako forma słownikowa, I odpowiednik bezokolicznika w języku polskim. Odmieniana regularnie jest również I neutralna forma -masu będąca często formą, od której zaczyna się naukę japońskiego. Oprócz czasów przeszłego i nieprzeszłego istnieje jeszcze forma | czasu teraźniejszego ciągłego. Tworzy się ją za pomocą formy łącznikowej -X -te { wyjaśnionej poniżej.

Czasowniki regularne

Regularne czasowniki dzielą się na dwie grupy: czasowniki o temacie spółgłoskowym (czasowniki spółgłoskowe) oraz o temacie samogłoskowym, (czasowniki samogłoskowe). Pierwsze kończą się w formie słownikowej na -u, a drugie na -eru lub -iru (przy czym -e- oraz + są częścią tematu). Istnieje również niewielka grupa czasowników spółgłoskowych zakończonych na -eru oraz -iru, które początkującemu czytelnikowi mogą z początku sprawiać kłopoty podczas zapamiętywania odmiany. Dla przykładu, homofoniczne w języku japońskim czasowniki ffiS kiru (ubierać) i t?J & kiru (ciąć) należą odpowiednio do grup samogłoskowej i spółgłoskowej.^ Innym przykładem mogą być samogłoskowe czasowniki H |j miru (patrzeć), § 5 ikiru (żyć) oraz spółgłoskowe X 6 hairu (wejść) lub |Sc5 chiru (opadać).

Czasowniki nieregularne

Czasowniki nieregularne stanowią niewielką, chociaż ważną i często używaną grupę czasowników. Najważniejsze z nich to aru (być), ff < iku (iść, dojść), kuru (przyjść), "T %> suru (robić) oraz wszystkie czasowniki tworzone przy pomocy sur u.

Tablice odmian czasowników

Klasa	Temat spółgłoskowy	-o	Przykład
Czas teraźniejszy	Twierdzenie	M -u	^ mayou (wahać się) lub (waham, -asz, -a, -amy, -acie, -jq się)
	Przeczenie	-t) & V»-wanai	i* mayowanai (nie waham się)
	Twierdzenie	-o tz -tfa	tł 5^0 /c mayotta (wahałem się)
\^ZOS przeszły	Przeczenie	-wanakatła	mayowanakatta (nie wahałem się)
Forma -masu	-V -imasu		i* mayoimasu (waham się)
Klasa	Temat spółgłoskowy	•5 -ru	Przykład
Czas teraźniejszy	Twierdzenie	-Ż> |ru	to 5 wakaru (wiem)
	Przeczenie	- <c> & V^1 -ranai	to yj i^1 ?> & V * wakaranai (nie wiem)
Czas przeszły	Twierdzenie	•~ytz -tfa	to wakatta (wiedziałem, częściej w znaczeniu „zrozumiałem")
	Przeczenie	-ranakatta	wakaranakatta (nie wiedziałem)
Forma -masu	-1) ^ 'T -rimasu		to ftfrO ST wakarimasu (wiem)