Do tej grupy zaliczamy 2 choroby: chorobę Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego Etiologia nie jest znana
Choroby te są następstwem współdziałania czynników genetycznych i środowiskowych
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, Colitis ulcerosa) - to rozlane zapalenie błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy
Choroba Leśniowskiego-Crohna - to zapalenie pełnościenne, mogące dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego Krewni pierwszego stopnia chorego na nieswoiste zapalenie jelit wykazują 4-20-krotnie większe ryzyko zachorowania niż ryzyko populacyjne