punktowy (jcdnoslopniowy) lub rozdzielczy przedziałowy (wielostopniowy). Przy cechach jakościowych analiza rozkładu ogranicza się głównie do stosowania wskaźników struktury (patrz wzór 1.2), natomiast przy cechach ilościowych możliwe są różnorodne sposoby prezentacji i analizy rozkładu. W tym rozdziale zajmiemy się metodami opisu struktury zbiorowości, odnoszącymi się do cech ilościowych.
Strukturę zbiorowości opisuje się za pomocą różnorodnych charakterystyk liczbowych, ustalanych według określonych zasad i obliczanych na podstawie odpowiednich wzorów. Symbole1 użyte we wzorach oznaczają odpowiednio:
X - badana cecha zmienna;
Aj- - zaobserwowane wartości badanej cechy zapisane w szeregu szczegółowym (/ = 1,2,3,...z?);
- warianty cechy w szeregu rozdzielczym punktowym (/-1,2,3____/t);
- środki przedziałów w szeregu rozdzielczym przedziałowym
(< = 1.2.3.....k)-
k - liczba przedziałów (klas);
Aj0 - ,\j, - granice przedziałów klasowych w szeregu rozdzielczym przedziałowym;
ą - rozpiętość /-tego przedziału;
n - liczebność zbiorowości;
n. - liczba jednostek przyporządkowana /-ternu przedziałowi tzw.
liczebność przedziału.
Jak powiedziano, rozkład cechy oznacza przyporządkowanie liczby obserwacji odpowiednim wartościom cechy X. Przyporządkowanie to można przedstawić w różnej formie, podając:
- bezwzględne liczby jednostek
X"/=«
i
n, n
- częstości (frakcje)
i
II', (n/n)100
- wskaźniki struktury wyrażone w procentach
i •
A7.v,)= £/»,
- liczebności skumulowane, które powstają poprzez sumowanie liczebności kolejnych przedziałów2;
Z/;
rfr)r Z %
- skumulowane częstości tworzące tzw. dystrybuantę empiryczną.
1*2.1. Wymienione wyżej sposoby przedstawiania rozkładu cechy mierzalnej zawiera przykład prezentujący rozkład powierzchni województw Polski. Szereg rozdzielczy został zbudowany według zasad omówionych w punkcie 1.3.1. Źródłem danych były informacje o powierzchni w km" według stanu na 1 I 1993r., zamieszczone w Małym Roczniku Statystycznym 1993, s. 420.
Powierzchnia w tys. ktn2 x,n-xn |
Liczba woj. ", |
Skumulowana liczba woj. X(x,) |
Częstość względna _ |
Skumulowana częstość F(Xi) |
Wskaźniki struktury II', |
1 - 3 |
1 |
1 |
0,020 |
0.020 |
2.0 |
3- 5 |
14 |
15 |
0.286 |
0,306 |
28,6 |
5-7 |
18 |
33 |
0,368 |
0,674 |
36,8 |
7- 9 |
10 |
43 |
0,204 |
0.878 |
20,4 |
9-11 |
5 |
48 |
0,102 |
0,980 |
10,2 |
11-13 |
1 |
49 |
0.020 |
1.000 |
2.0 |
Razem |
49 |
X |
1.000 |
X |
100.0 |
2 Zapis pod znakiem sumy oznacza sumowanie po tych wskaźnikach j, dla których jest spełniona nierówność Xj 5ś Aj-.
49
W różnych podręcznikach statystyki można spotkać nieco odmienne oznaczenia Tutaj starano się stosować symbolikę używaną najczęściej w polskiej literaturze statystycznej.