dupa0065

Posługując się graficzną metodą oceny związku dla danych zapisanych w postaci szeregu, sporządzamy wykres punktowy w układzie współrzędnych prostokątnych, tzw. diagram korelacyjny. Na osi odciętych nanosimy wartości cechy .V, na osi rzędnych cechy Zaobserwowane wartości obu cccii (x,y,) są współrzędnymi punktów wykresu. Typowe układy punktów na wykresie korelacyjnym przedstawia rysunek 3.1.

A, Punkty ułożone dokładnie wzdłuż linii prostej świadczą, że między zmiennymi występuje związek funkcyjny liniowy, tzn. konkretnym wartościom jednej cechy są ściśle przyporządkowane określone wartości drugiej cechy. Kąt nachylenia linii prostej w stosunku do osi OX jest mniejszy od 90°, a zatem mamy do czynienia z zależnością dodatnią, w której rosnącym wartościom cechy A' odpowiadają rosnące wartości cechy Y.

B.    Punkty są ułożone wokół linii prostej, nachylonej do osi OX pod kątem ostrym. Mamy do czynienia ze związkiem korelacyjnym dodatnim, Związek korelacyjny występuje wtedy, gdy konkretnym wartościom jednej cechy odpowiada kilka wartości drugiej cechy, przy czym średnic wykazują określoną tendencję. Korelacja dodatnia istnieje wówczas, gdy w'raz ze wzrostem wartości jednej cechy rosną średnie wartości drugiej, lub gdy spadkowi wartości jednej cechy towarzyszy spadek średnich wartości drugiej cechy.

C.    Punkty ułożone wzdłuż linii prostej nachylonej do osi OX pod kątem większym od 90° świadczą o istnieniu związku funkcyjnego liniowego o kierunku ujemnym, tzn. rosnącym wartościom jednej cechy odpowiadają ściśle określone malejące wartości drugiej cechy.

D.    Punkty układają się wokół linii prostej, nachylonej do osi OX pod kątem rozwartym. Jest to związek korelacyjny ujemny, w którym rosnącym wartościom jednej cechy odpowiadają malejące średnic wartości drugiej cechy.

E.    Punkty są rozrzucone nieregularnie po polu wykresu, nic wykazując żadnej widocznej tendencji. Taki ich rozkład świadczy o braku związku między zmiennymi.

F.    Punkty ułożone wzdłuż linii krzywej świadczą o istnieniu związku korelacyjnego krzywoliniowego.

Należy przy tym dodać, że analiza graficzna oprócz informacji o rodzaju związku (liniowy, krzywoliniowy) daje nam również pewne wskazówki pozwalające ocenić silę współzależności między zmiennymi. Niewielki rozrzut punktów w stosunku do linii prostej lub krzywej świadczy' o dużej sile związku. Natomiast im większe są odległości punktów od tej linii, tym związek jest słabszy.

125