dupa0114

(4.38)

Zl ^x> Z-^o *i Z>j

Oceniając dynamikę wielkości stosunkowych, oblicza się w zasadzie indeksy odnoszące się tylko do jednej zmiennej (Z lub Y). W przykładzie ilustrującym technikę obliczeń omawianych indeksów pokażemy indeksy oceniające oddziaływanie obu zmiennych na średni poziom zmiennej X.

1*4.11 Obliczanie indeksów agregatowych wielkości stosunkowych charakteryzujących dynamikę plonów zbóż w gminie „P" w 1902 r. w porównaniu z 1990 r.

(źródło: dane umowne):

A. Plony (.v) są ilorazem zbiorów zbóż (y) i powierzchni upraw (r). Średni plon w 1990 r.:

_ X^vo 13824 ^X°⁼I--₀ ⁼ 3748 Średni plon w 1992 r.

_ 5>,

X. ~

= 3,69 t/ha

8080

I-i

3325

- = 2,43 t/ha

II. Obliczamy indeks wszechstronny (zmiennej struktury) plonów: x, 2A3 3,69

I _x =-ir- = TTT = 0,659

Forma własności gospodarstw	Powierzchnia upraw zbóż w ha		Zbiory zbóż w tonach		Plony w t/ha
	1990 To	1992 -i	1*990 Vn	1992 _Yl	1990 •to	1992 _Ł
Państwowe	1 663	578	7 400	1 763	4.45	3.05
Spółdzielcze	194	205	675	547	3.48	2.67
Indywidualne	1 891	2 542	i 749	5 770	3.04	2.27
Razem	3 748	3 325	13 *24	8 080	X X

Średnic plony zbóż. w badanej gminie zmniejszyły się w 1992 r. w porównaniu z 1990 r. o 34,1%. Z danych wyjściowych wynika, że nastąpi! spadek cząstkowych plonów' w poszczególnych rodzajach gospodarstw, a także zmiany w strukturze powierzchni upraw i w strukturze zbiorów.

C. Obliczamy indeksy plonów przy stałej strukturze powierzchni upraw, wykorzystując do nich liczby absolutne /godnie ze wzorem (4.30) i (4.31).

Obliczenia pomocnicze zawiera tablica. Należy zwrócić uwagę, że rw>o⁼£vo, ^a

Forma własności gospodarstw	Hipotetyczna wielkość
	zbiorów' (y)		powierzchni (ej
	*1^0	*0-1	Zl *0	ZłL *1
Państwowe	5 072,2	2 572,1	396,2	2 426,2
Spółdzielcze	518,0	713,4	157,2	252,8
Indywidualne	4 292.6	7 727.7	1 898,0	2 532.6
Razem	9 882.8	11 013.2	2 451.4	5211.6

,    Z*1-0 Z*0-0 Z*1-0 9882,8

^l " ■ I--. '    -I^-SS-'⁰’⁷'⁵

p¹ xz -

Z*i-i ,Z*o--i Z*i-i

‘ Z-1 ' Z-1 ~ Z*0²1 ^_ 11013,2

8080

= 0.734

Przy założeniu stałej struktury powierzchni upraw z 1990 r. (ro) średni plan zmalałby pod wpływem zmian cząstkowych plonów o 28,5%. Natomiast przy założeniu stałej struktury powierzchni upraw z 1992 r. (r_t) średni plon zmalałby o 26,6%.

I). Indeksy wpływu zmian w strukturze zasiewów obliczymy, wykorzystując równość indeksową (4.27): l h.x = h -r >xz = 0,659:0,734 = 0,898 r ^lzx = ^!x'l ¹xz = 0.659:0,715 = 0.922 Przy założeniu stałych cząstkowych plonów z 1990 r. (x₀) średni plon zmalałby o 10,2% pod wpływem zmian w strukturze powierzchni upraw. Z kolei, przy założeniu stałych cząstkowych plonów z 1992 r. (.rą) średni plon zmalałby o 7.8%.

K. Obliczamy indeksy plonów przy stałej strukturze zbiorów (4.35) i (4.36): i.¹ xr =    = E —: Z — = ^3748:5211,6^;= 0.719

y Za. y Z2.    *o *i

^*1 ^*0

ply.r =    ₌ £Zl_:£Zl ₌ 2451,4:3325 = 0.737

£Zl    *0 ^*1

*1 *0

Stabilizując strukturę zbiorów na poziomic 1990 r. (y₀) stwierdzamy, że średni plon zmalałby pod wpływem spadku cząstkowych plonów o 28,1%. Przyjęcie

223