ekonomika (82)

-sprzedaży przedsiębiorstw, ich połączeniami, przejęciami oraz podziałami. konywanie takich wycen jest spowodowane również nowymi emisjami aktu oraz inwestycjami strategicznymi, a także w związku z bieżącym zarządzani^ firmą i planowaniem jej rozwoju, gdy podstawowym celem finansowym maksymalizacja wartości firmy. Najczęściej sytuacje wymagające przeprowadzę, nia wyceny przedsiębiorstwa dzieli się na dwie kategorie zdarzę fi — związane ze zmianami w strukturze własnościowej oraz pozostałe, wynikające z prowadzę, nia działalności gospodarczej lub z faktu istnienia przedsiębiorstwa. Szcze. gółowy podział tych zdarzeń przedstawiony jest w lab. 6.3.

Jkb. 6J. Przyczyny dokonywania wyceny wartości przedsiębiorstwa

Zmiany struktury własnościowej j Pozostałe, związane z funkcjonowaniem

przedsiębiorstwa

zamierzona sprzedaż przedsiębiorstwa I • wybór strategii działania na podstawie • zamierzony zakup przedsiębiorstwa I wartości firmy trmnsak.ąe kupna-sprzedaży pomiędzy I • ubezpieczenie majątku przedsiębiorstwa

ustalenie wartości odszkodowania

•    określenie wartości zabezpieczenia kredytu i

•    aktualizacja wartości aktywów dla potrzeb bilansu

• wprowadzenie wewnętrznego rozrachunku gospodarczego w odniesieniu do poszczególnych zakładów, wydziałów, itp.

/ wśa«i-»nelMW pezedstębsorstwa I • n*yniiirjou    ihyi

I łub jego cafitu / * pndasmł pnedkaf kace*twa I • fiUK z mii nra _ity\louotjmi I • MMnat pzwedssębsarstws jako opeeru do manet firmy • Mwaśni foNMiMiMi

Aódkm

ipna+i/śśsntwtm. t Z Red. L Bednarski. T Wainiewsfci. Funda-«D«MttNrann 1996. s. 308.

HSomr j>rvłrjrt iWtau jednostka gospodarcza, dysponująca określo-raha : cferotOH-ym oraz różnymi wartościami i cechami matenahma łVwrm przedsiębiorstwa nie jest więc równo-saacnu z awarwii lapitln Przy wycenie składników majątku danego pateMs pruj i uli ■ -er- :^- się wartość poszczególnych czynników pro-Aidi hęaar^i dkaottai wnatetialnymi. tj. nieruchomości (budynki, budow-Mt. paaei', -    tnwpata woyny, urządzenia, wyposażenie, zapasy, war-

■br: aeaakaahr i pnar (patenty, licencje). Wycena przedsiębiorstwa jako 3Mbe. saenr pod mssmgę wartość majątku, ale jej istotą jest określenie zdolności Sr wngmmzazma i powiększania zysków. W związku z tym ćwnśeż składniki niematerialne, nieujmowane rz aar mogące mieć decydujący wpływ na zdolność

majątku do pomnażania dochodów. Do niematerialnych składników wpływających na wartość przedsiębiorstwa zalicza się¹":

•    reputację firmy, znak firmowy (tzw. goodwill);

•    pozycję firmy na rynku (np. udział w rynku);

•    zorganizowanie personelu, wiedzę i kwalifikacje personelu;

•    stałość klienteli;

•    warunki rozwojowe;

•    status prawny firmy.

Podstawowym podziałem metod wyceny przedsiębiorstw jest wyodrębnienie ich ze względu na przedmiot wyceny. W związku z tym wyróżnia się metody majątkowe, oparte na wycenie aktywów, metody dochodowe (przedsiębiorstwo jest tyle warte, ile przyniesie dochodu), metody mieszane, łączące selektywnie wybrane elementy różnych metod, oraz metody rynkowe.

Określenie wartości wycenianej firmy transportowej jest jedynie szacunkowe i zależy od przyjętych metod wyceny. Poniżej scharakteryzowano kilka podstawowych metod wyceny przedsiębiorstw, stosowanych w praktyce polskiej (tab. 6.4).

lab. 6.4. Metody wyceny wartości przedsiębiorstwa

j Metody majątkowe	1 Metody dochodowe	Metody mieszane	Metody rynkowe
1 • metoda księgowa 1 • metoda od tworzenio wa i • metoda 1 likwidacyjna I_[	1 • metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych •    metoda zdyskontowanych zysków netto •    metoda zdyslcon łowanych przychodów ze sprzedaży	•    metoda oparta na wartości netto i goodwill •    metoda oparta na aktywach oraz stopie pomnażania wartości _L	•    metoda wyceny wielokrotnej za pomocą mnożników rynkowych •    metoda wyceny na podstawie dywidendy •    metoda transakcji porównywalnych

Źródło: Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem, tZ Red. L. Bednarski. I Waśniewski. Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 1996, s. 315; Ekonomika przedsiębiorstw. Zagadnienia wybrane. Red. L Pawłowicz O DDK, Gdańsk 2005, s. 13-14.

Metoda księgowa (aktywów netto) zakłada, że firma jest tyle warta, co wartość jej majątku, pomniejszona o ciążące na firmie zobowiązania. Obliczenia tą metodą opieraj się na wartości księgowej aktywów przedsiębiorstwa (środków trwałych oraz środków obrotowych), od których odejmuje się wartość pasywów

¹⁸³ L. Bednarski, R Borowiecki. J. Duraj, E. Kurty*. T. Waśniewski. B. Wenty Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie. Wyd. AE, Wrocław 1995, s. 397.