2
tłuszczach lub w wodzie. Łatwo penetrują przez rogówkę takie alkaloidy jak atropina czy pilokarpina, a także kortykosteroidy z wyjątkiem hydrokortyzonu. Spośród leków p/bakteryjnych zdolność taką wykazuję chloramfenikol i fluorochinolony.
2. Wstrzyknięcia podspojówkowe.
Najwyższe stężenie występuje w przedniej odcinku oka, tj. w obrębie przedniej komory oka, rogówki, tęczówki i ciała rzęskowego. Wstrzyknięcia podspojówkowe są stosowane w przypadkach, w których istnieje konieczność uzyskania szybkiego i znacznego stężenia leku w przednim odcinku gałki ocznej. Tą drogą można podawać niektóre antybiotyki, steroidowe leki przeciwzapalne i ewentualnie mydriatyki. Nie należy stosować tą drogą leków sympatykomimetycznych —> ryzyko oddziaływanie ogólnego na układ krążenia. Używać: strzykawki insulinówki i igieł o rozmiarach od 25 do 27G (=0.4, 0.45, 0.5). Lek wstrzykiwać pod spojówkę gałkową; zdeponowanie leku pod spojówkę powiekową bywa nieskuteczne. Wstrzyknięcie podspojówkowe wykonuje się zwykle u zwierząt po wcześniejszej sedacji + znieczulenie miejscowe (anestetyk w kroplach wprowadza się do worka spojówkowego, np. proksy metakaina).
3. Wstrzyknięcia pozagalkowe.
Mają one wskazania w zasadzie ograniczone do leków znieczulających przewodowo przed zabiegami chirurgicznymi na oku; ewentualnie można tą drogą stosować steroidowe leki przeciwzapalne jeżeli proces zapalny toczy się w oczodole, ale jest to rzadko praktykowane.
4. W strzyknięcia do komory przedniej (intracameral) - bardzo rzadko:
© dokomorowa antybiotykoterapia śródoperacyjna (cefuroksym) jako profilaktyka pooperacyjnego endophtalmitis
• rekombinowany aktywator plazminogenu w celu rozpuszczenia zakrzepu w przedniej komorze oka (następstwo wylewu krwi do przedniej komory oka —> tzw. krwistek [hyphema])
W okulistyce niejednokrotnie stosuje się leki ogólnie, m.in. antybiotyki, steroidowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne, witaminy, leki przeciwjaskrowe i inne. Przedostawanie się leków do wnętrza gałki ocznej oraz ich dystrybucja tam napotykają na barierę krew-siatkówka oraz krew-ciecz wodnista oka (dalej nazywana barierą krew-oko). Ma to praktyczne znaczenie głównie dla chemioterapeutyków przeciwbakteryjnych i kortykosteroidów. Lekarz powinien wykazywać się znajomością leków przeciwbakteryjnych, które pokonują barierę krew-oko i osiągają stężenia terapeutyczne wewnątrzgałkowo. Ponadto należy mieć rozeznanie jakiego rzędu stężeń steroidowych leków przeciwzapalnych można oczekiwać w cieczy wodnistej oka po ich ogólnym zastosowaniu w porównaniu do lokalnego podania tych leków. Zagadnienia te zostaną rozwinięte w dalszej części opracowania. Warto zauważyć, że bariery odnoszące się do samej gałki ocznej nie istnieją dla zewnątrzgałkowych tkanek/narządów oka: powieki, gruczoł łzowy, tkanki oczodołu itd. w tych miejscach antybiotyki czy też steroidowe leki przeciwzapalne podane ogólnie osiągają takie same stężenia jak w innych tkankach miękkich tego rodzaju.
T.M.